İş-yaşam dengesini kurabilenlerden misiniz?

Bir zamanlar iş demek günde 8 saat çalışmak demekti. Çalışanlar iş dışında yeterli zamana sahipti. Hızla değişen dünyada, global ekonomi, saat farkı tanımayan uluslararası ticaret, iletişim teknolojilerindeki ilerlemeler ve çılgın rekabet ortamı, iş-yaşam dengesini altüst etti.

İş ve iş dışı yaşamın birbirinden ayrılması artık mümkün değil. Bu iyi bir şey mi, yoksa kötü mü? Sevdiği işi yapanların korkmasına gerek yok! Her şeyin birbirine karışması, insanı her yönden besler. Ancak sevmediği işi yapanlar, işiyle yaşamı arasındaki dengeyi asla kuramaz. Çünkü bu çağda yaşamdaki hiçbir şey birbirinden tamamen bağımsız olamaz.

İş-yaşam dengesini kurabilenlerden misiniz?

• Sizin için önce iş mi geliyor, özel hayat mı?
• Çalışırken kendinizi nasıl hissediyorsunuz? Dinamik? Tükenmiş?
• Her gün düzenli olarak 8 saat çalışıyor musunuz?
• Ne kadar çalışırsanız çalışın, işleriniz bitmiyor mu?
• İşlerin üstesinden gelebilmek için, nikotin ve kafeine ihtiyaç duyuyor musunuz?
• Her sabah ya da her akşam kendinizi bitkin hissediyor musunuz?
• Evde de çalışıyor musunuz?
• Pazar akşamları ya da pazartesi sabahları bunalımda mısınız?
• Arkadaşlarınızla yaptığınız programları son dakikada iptal ediyor musunuz?
• Hayalini kurduğunuz hayatı ancak emeklilikte yaşayacağınızı mı düşünüyorsunuz?

Aslında cevabını aradığımız soru şu: Hayat mı sizden alıyor, yoksa siz mi hayattan?

Dengeye giden yol

1. Bir hafta boyunca yaptığınız her şeyi kaydedin. Sizi mutsuz eden işleri eleyin ya da başkasına devredin.
2. Öğle yemeğinizi çalışma masasında yemeyin. Dışarı çıkın, biraz yürüyüş yapın ve yenilenin.
3. Zamanı yönetin. Sizin yapmanız gerekmeyen işleri delege edin.
4. Hayır demeyi öğrenin. Her işe talip ya da gönüllü olmak zorunda değilsiniz. Çok değil kaliteli işe odaklanın.
5. Önceliği sağlığınıza ve ailenize verin. Sağlığınızı ve ailenizi etkileyen işle ilgili unsurları gözden geçirin.
6. Mümkünse evden çalışmayın. En azından bütün aile bir aradayken, cep telefonunuzu veya bilgisayarınızı kapatın.
7. Özel hayatınızı da programlayın. Böylece sosyal planlarınızın olma olasılığı da yüksek olur.
8. Her gün rahatlamak için kendinize belirli bir vakit ayırın.

İş-yaşam dengesinin getirdikleri

• Çalışanların yaşam kalitesini ve ruh sağlığını geliştirir.
• Çalışanlarının ve ailesinin, dolayısıyla toplumun huzurunu artırır.
• Sağlıklı ve mutlu çocukların yetişmesini sağlar.
• İş verimliliğini artırır.
• İşe devamsızlığı (absenteeism) azaltır.
• Çalışanın işe ve kuruma organizasyona bağlılığını (employee engagement) artırır.
• İş-devir oranını (turn-over rate) düşürür.

Dengesiz miyiz?

Hayır, daha da kötüsü, hiç denge kuramıyoruz! Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü OECD’nin 2016 için açıkladığı “Daha İyi Yaşam Endeksi”ne (Better Life Index) göre, Türkiye’nin iş-yaşam dengesi endeks değeri 3.1. Bu değerle 38 ülke arasında sonuncuyuz! Yani Türkiye’de iş ile özel yaşam arasında denge kuramıyoruz.

OECD’nin, ülkelerin refahını yalnızda gelir ya da gayri safi hasılayla ölçmeyen endeksi, adeta “hayatta istatistiklerden daha önemli şeyler var” diyor. Endeks, 38 ülkeyi, toplum, eğitim, çevre, sivil katılım, sağlık, konut, gelir, iş, yaşam memnuniyeti, güvenlik ve iş-yaşam dengesi olmak üzere, 11 ana başlıkta değerlendiriyor. Her ülke için, haftalık çalışma süresi +50 saat olan çalışanların oranına ve zamanlarını nasıl geçirdiklerine bakıyor.

İş-yaşam dengesi açısından son üçte yer alan Türkiye’de, çalışanların %33’ü haftada +50 saat çalışıyor, dolayısıyla kendisine vakit ayıramıyor. OECD ortalaması ise %11.

İş-yaşam dengesini sağlamada en yüksek değeri alan ülke 9,5 puanla Hollanda. Ardından İtalya (9.4), Danimarka (9.0), İspanya (8.8), Fransa (8.7) ve Litvanya (8.6) geliyor.

Ülkemizin 3.1 puanla son üçte yer aldığı sıralama ise şöyle devam ediyor: Meksika (1.1), Kolombiya (0.9).