Çalışan maaşında sair kesinti nedir?

Her ay düzenlenen maaş bordrolarında brüt, yasal kesinti, vergi oranları vb. bazı parametreler bulunur. Yasal ve özel olarak brüt maaştan kesilen tutarlar da ay sonunda alacağımız net maaşa ulaşmamızı sağlar. Bu kesintiler, belirli oranlara göre hesaplanırken bazıları da kanunen zorunlu olarak kesilen tutarlardır. 

Yasal olarak kesilmesi zorunlu olmayan kesintilere “sair kesinti” denir. Peki ücret bordromuzda görmeye alışkın olmadığımız sair kesinti hakkında ne biliyoruz? Gelin, birlikte detaylı olarak inceleyelim. 

Sair kesinti ne demek?

Sair kelime anlamıyla, diğer ve kalan anlamında kullanır. Çalışan maaşlarındaki sair kesinti ifadesi ise özel durumlara bağlı olarak kesilen, zorunlu olmaya tutarlardır. Bu kesinti kalemleri, her iş yerinde farklılık gösterirken çalışanla işveren arasında yapılan anlaşmaya bağlı olarak bordrolarda yer alır. 

Sair kesinti türleri nelerdir?

Yukarıda bahsettiğimiz üzere, sair kesintiler birçok nedenden yapılabilir. Ancak maaş bordrolarında gösterilen sair kesintiler, kesinlikle çalışanın bilgisi dahilinde olan özel kesintiler olmalıdır. 

• Çalışan, dönem içinde maaşından avans almışsa, bu avans tutarı maaştan çıkarılarak oluşan avans kesintisi,
• Çalışanların yemek veya servis hizmetlerinden yararlandığı durumlarda, maaştan bu hizmetler için yapılan yemek ve servis kesintisi, 
• Çalışanın borcu olması durumunda çalışanın maaşından kesilen borç veya icra kesintileri,
• Eğer çalışan bir sendikaya üye ise ve sendika aidatları işveren tarafından kesilerek sendikaya ödenmesi durumunda kesilen sendika aidatı kesintisi, 
• İşveren ve çalışan arasındaki sözleşmeye bağlı olarak özel durumlar veya diğer hak ve hizmetlerden kaynaklı “diğer kesintiler” gibi birçok nedenden dolayı sair kesinti kalemi bordroda gösterilebilir. 

Sair kesinti yasal mı?

Sair kesintiler, belirli kurallar çerçevesinde yapıldığı takdirde yasal olur. İş Kanunu’na göre işverenin çalışanın maaş üzerinden yaptığı kesintilerin bazı sınırlamaları bulunur. Sair kesintinin yasal sayılabilmesi için aşağıdaki tüm maddelerin yerine getirilmesi gerekir: 

1. Sair kesintiler kesinlikle ve kesinlikle çalışanın rızasıyla yapılmalıdır. Eğer maaştan belirli bir gider veya borç için kesinti yapılacaksa, çalışanın onayı gereklidir. Bu sair kesintiler ay sonunda çalışana sürpriz olmamalıdır. 
2. İşveren tarafından yapılacak sair kesintiler, çalışanın asgari ücretinin altına düşmesini sağlayacak şekilde yapılamaz. Adından da anlaşılacağı üzere, bir çalışanın alacağı en düşük maaş, asgari ücrettir. Bu nedenle kesintilerin toplamı asgari ücretin altına inmemelidir. 
3. İşveren herhangi bir gerekçe olmadan çalışanın maaşından sair kesintisi yapamaz. Bu nedenle her bir sair kesinti türünün, yasal bir zemini olmalıdır. 

Maaş bordrosunda sair kesintilerin yer alması, hem işveren hem de çalışan için şeffaf ve adaletli bir anlaşma varlığının kanıtıdır. İşverenin yasal düzenlemelere uygun hareket ettiğini göstermesi için çalışandan yapacağı herhangi bir kesintiyi mutlaka bordrosunda yer vermelidir. 

Sair kesintileri önlemeniz için dikkat etmeniz gerekenler

Yukarıda bahsettiğimiz üzere maaş bordronuzda beklenmedik kesintilerle karşılaşmanız yasal olmayan bir ödeme aldığınız anlamına gelir. Bu nedenle her ay maaş bordrolarınızı düzenli olarak kontrol etmeli ve beklenmedik bir durumla karşılaştığınızda işvereninizle veya İK departmanınızla mutlaka görüşün.

Avans, yemek ve diğer ek hizmetler doğrultusunda oluşan kesintiler, her ay değişkenlik gösterebilir. Özellikle maaşınızı brüt ücret üzerinden alıyorsanız aylık bazda farklılıklar olabileceğini unutmayın. İşe başlarken sizden hangi nedenle ne kadar oranda bir kesinti gerçekleşeceğini mutlaka öğrenin. Herhangi bir sorunla karşılaşmamak adında iş sözleşmelerinizi dikkatlice okuduktan sonra imzalamanızı öneririz. 

Her ay sonunda hakkınız olanı aldığınız maaşınız hakkında daha fazla bilgiye sahip olun. Bunun için ise sizin için hazırladığımız “Maaş bordromuzda neler var?” yazımızı hemen inceleyin.