Nöro-İnsan kaynakları yönetimi nedir?

Son yıllarda cevabı aranılan tek soru: İşin geleceği nasıl olacak? Teknolojinin gelişmesiyle yaşanan ani dönüşümlerden insan kaynakları nasibini alacak mı? İK yazılımları, robotik teknolojiler, işe alımda oyunlaştırma yöntemleri ve dahası derken şimdi de yepyeni bir kavram İK’yı karşılıyor. Nöro-İK. Peki nöro-insan kaynakları yönetimi nedir? 🕵️♀️

Her geçen gün insan kaynaklarının stratejik bir yere sahip olmasının önemi artarken birçok modern yöntemler uygulanmaya başlıyor. Yetenek yönetimi, çalışan bağlılığı ve deneyimi derken işlerini geleceğe hazırlayan İK uzmanları için insan odaklı çalışmalar da haliyle önem kazanıyor.

Peki gerçekten neler oluyor? GrowthAccelerator’un büyüme koçu Jeremy Old, “ Sinirbilim, bize birçok organizasyonda yaygın olan yukarıdan aşağıya emir ve komuta yönetiminin ne kadar sıkıcı olduğunu söyler. Sinirbilim ile İK bağlamından baktığımızda temel ders, insanların doğal beyin durumlarında nasıl motive olduklarının ipuçlarını iyi bilmek ve anlamaktır” der. Literatüre yeni kazandırılmış olan bu kavram hakkında özellikle ülkemizde yeterli çalışmalar yok. Ancak biz elimize büyüteci alalım ve insan kaynaklarıyla sinirbilimin yeni ilişkisine detaylı bir göz atalım. 🔍

Nörobilim nedir?

Sinirbilim (diğer adıyla nörobilim veya nörobiyoloji), sinir sistemini inceleyen disiplinlerarası bir bilim dalıdır. - Vikipedi

Nörobilim, insanın potansiyelinden nasıl yararlanılabileceğini kavramanın anahtarını sunar. Zihnin işlevlerinin nasıl daha iyi anlaşılması, öğrenme, gelişim, değişim ve motivasyon için faydalarla insanların çalışmaya ilişkin bilgilerini bilimsel bir yolla bizlere gösterir.

Nöro-İnsan kaynakları mı?

Sinirbilimini anladık, peki ya insan kaynaklarıyla bağlantısı nedir, diyorsanız; çok haklısınız. Çünkü Türkiye’de “Nörobilim ve İK”  bilimsel bir adla ilk defa Özbozkurt ve arkadaşlarının Türkiye İnsan Kaynakları Direktörü ile gerçekleştirdikleri mülakat analizini içeren çalışmada kullanıldı. Nörobilim bilindiği üzere, pazarlama, ekonomi vb. konularda daha çok uygulansa da özellikle son dönemde global insan kaynakları çalışmalarında dikkat çekici bir konuma sahip.

İK’da sinirbilim çalışmaları genel hatlarıyla; eski sorunlara yeni yaklaşımlar sağlamak ve çalışan katılımını ve inovasyonu artırmak için kullanılıyor. İnsan beynini keşfe çıkmak belki de stratejik İKY’de en merak uyandıran uygulamaların başında. Bu nedenle Nöro-İK; çalışan seçimi ve işe alımı, çalışan-şirket uyumu, nitelikli adayların elde tutulması, motivasyonun artırılması ve performansın yüksek seviyeye çıkarılması gibi fonksiyonlarla İK'cılara rehberlik edecek gibi. 

Sinirbilim ile beynin çalışmasını odak noktası almak, İK için karmaşık ve uzak bir iş gibi görünebilir. Ancak birkaç ilkenin anlaşılması, doğru yöntemlerin başarıyla uygulanmasıyla Nöro-İK, çalışanların ve İK uzmanlarının potansiyelini üst düzeye çıkarmaya aday görülüyor.

Nasıl uygulanacak?

Lim, “Bilinçaltıyla ilgilenmenin bir yolu, onu tanımak için zaman yaratmaktır. Bilinçaltında ne olduğunu ne kadar çok bilirsek, onu o kadar iyi anlayabilir ve ondan yararlanmanın yollarını bulabiliriz.” diyor. 

Bu tam olarak ne anlam ifade ediyor? Harvard Business Review’da yayınlanan makaleye göre; Nöro-İKY ile göz takibi yöntemiyle nöronal tepkilerin incelenmesi, işe alım süreçlerinde en doğru yeteneğin şirkete kazandırılmasına yardımcı olacak. Böylelikle iş tasarımı daha profesyonel uygulanıp, birey-iş uyumu da optimum düzeye çıkarılacak.

Yine aynı makalede, galvanik deri tepkisi ölçümüyle psikofizyolojik değişimleri yakalamanın da mümkün olacağı yazıyor. Ter bezi aktivitesinin ölçümlenmesiyle çalışanın duygu durumunu tespit etmek daha da kolaylaşacak. Böylelikle hem mevcut hem de aday çalışanların özellikle kriz anlarında nasıl bir uyarılma göstereceğini tespit edip İK perspektifinden onları daha iyi tanımak ve anlamak üzerine odaklanması kolaylaşacak. 

İşverenler beynin yanlış kısmına bakıyor olabilir mi? 🤔

Nörobilimin en ilgili ilkelerinden biri de duygusal zeka. Özünde bu, zeki olmanın herşeyin başı ve sonu olmadığını kanıtlar nitelikte. Psikolog Daniel Goleman’ın kitabında duygusal zekanın(EQ), bir kişinin normal zekadan(IQ) daha doğru bir yaşam başarısı gösterdiğini kanıtlıyor. Bununla birlikte ne yazık ki hala İK, IQ’ya odaklanıyor ve nadiren diğer zeka türlerine odaklanıyor. 

İnsan kaynaklarında duygusal zekanın önemi hakkında sizler için hazırladığımız yazımızı okumadan geçmeyin. 

Başka?

Çalışanları anlamanıza yardımcı olacak nörobilim tekniği, aynı zamanda performans değerlendirme zamanlarında da sıkça tercih edilecek gibi. Çalışan yöneticisini değerlendirirken işten kovulmamak için oto-kontrol mekanizmasını devreye sokuyor ve gerçek değerlendirme yapmaktan çekiniyor. Bu nedenle Nöro-İKY, çalışan memnuniyet anketleri ve 360 derece performans değerlendirme yönteminde çalışanların gerçek duygularını saklama eğilimlerini ortadan kaldırmaya hazırlanıyor.

Çalışanın memnunmuş gibi yaptığı durumlar, gerçek sorunlarını dile getirmemeleri çalışan davranışlarını ve deneyimini olumsuz yönde etkiler.  Bu durumun en önemli nedeni çalışanların yönetimin istemediği türde bir cevap vermeleri karşısında işlerini kaybedebileceklerini düşünmeleridir. Bu nedenle yapılan anketler doğru verileri içermemesi nedeniyle şirketler sorunların çözümleri için çalışamaz duruma geliyor. Haliyle bu da şirketin başarıya gitmesi için önüne bir engel koyuyor. Anlaşılan o ki çalışmalar sonrasında Nöro-İKY ile tüm bu sorunların önüne geçerek, çalışan motivasyonu ve verimliliğini artıran faktörleri sağlıklı bir şekilde uygulanabilecek. 

Gelecek, fazla heyecan dolu olmadı mı sizce?