İnsan kaynaklarında duygusal zekanın önemi

Şirketin hedeflerinde başarıya ulaşabilen bir ekibe liderlik etmek için iş bilgisinden, yaratıcı düşünceden, stratejik pazarlamadan ve etkili iletişim becerilerinden daha fazlasına ihtiyacınız var.

Bir İK profesyonelinin kariyeri boyunca geliştirmesi gereken birçok beceri olduğunu biliyoruz, peki bu becerilerden hangisi daha öncelikli diye soracak olursanız bizim cevabımız EQ yani duygusal zeka olacaktır. En iyi yetenekleri çekmek ve daha sonra uzun vadede çalışanların güvenini ve karşılıklı saygısını kazanmak isteyen bir İK yöneticisiyseniz, daha güçlü bağlar geliştirmek için duygusal zeka (EQ) becerilerinizi geliştirmelisiniz. Duygular ve insan ayrılmaz bir bütündür, çalışanın ve bulduğunuz organizasyonun yararı için bu konuyu büyük bir hassasiyetle ele almanız gerekir. Verimlilik, performans, bağlılık gibi konularda en iyi İK teknolojilerine sahip olsanızda şunu unutmamakta fayda var, robotlarla değil insanlarla çalışıyorsunuz.

Duygusal zeka nedir?

Duygusal zeka (EQ), duyguları etkili bir şekilde tanıma ve anlama yeteneğidir. 1990’da psikoloji profesörleri Peter Salovey ve John D. Mayer tarafından ortaya çıkan bu kavram çalışma şeklimizdeki değişikliklerle başa çıkmak, bunlara uyum sağlamak ve bunları işlemek zorunda kaldığımız bu son yıllarda oldukça popüler bir konu haline geldi.

LinkedIn Learning 2020 iş yerinde öğrenim araştırmasına göre “Duygusal zeka, yaratıcılık, iş birliği, ikna ve uyarlanabilirliğe ek olarak 2020’de en çok talep edilen 5 sosyal beceriden biri oldu.

İK’da duygusal zekanın önemi

Duygusal zeka, insan yaşamının her yönüne değinerek, insanların güven, esneklik, motivasyon ve empati ile çalışmasını sağlar. İK liderleri genellikle katılım, motivasyon, elde tutma ve üretkenliğe ilham vermek için EQ’ya güvenirken, yöneticiler çalışanlara liderlik etmek, yönetmek ve iş birliği yapmak için EQ’ya ihtiyaç duyar.

Bir İK profesyoneli olarak çalışanları işe alırken, özel hayatlarında bir sıkıntı yaşadıklarında, terfi veya istifa süreçlerinde ve daha sayamadığım birçok “anda” başroldesiniz. Bu duygu yüklü olayları ele almak için de, insan kaynakları yönetiminde duygusal zekanızı kullanabilmeniz gerekiyor.

Bir İK profesyoneli olarak duygusal zekanızı kullanmanızın birkaç faydası:

• Duygulara karşı değil, duygularla çalışarak üretkenliği artırabilirsiniz.
• Eleştirel düşünme sürecini desteklemek için kişinin duygularını kullanabilirsiniz.
• Duyguların problem çözme çabalarına rehberlik etmesine izin verirsiniz.
• Pozitifliği kullanarak öz motivasyonu geliştirirsiniz.
• Üretken etkileşimde bulunmak ve başkalarıyla olumlu etki oluşturmak için sosyal farkındalığı kullanırsınız.
• Empati yeteneği sayesinde güvenilir bir destek kaynağı olursunuz.

“Bir liderin gerçek duygusal zeka becerilerini gösterebilmesinin tek yolu “gerçek” olmasıdır. Tüm cevaplara sahip olmanız veya “odadaki en zeki kişi” gibi görünmeniz gerektiğini hissetmeniz bir lider olarak normal. Fakat gerçekte, hiçbirimiz her şeyi bilmiyoruz. Bence gerçekten soruların cevaplarına sahip olmadığımız zaman “bilmiyorum” demek ve başkalarının ne düşündüğünü sormak, özgün bir lider olmak için uzun bir yol kat ettiriyor.” - Louis Montgomery Jr., JM Search

İK profesyonelleri için duygusal zekanın 5 temel özelliği

Duygusal zekayı anlamak son derece soyut bir süreç olduğu için insan kaynakları yönetiminde EQ örneklerini eylem halinde anlatmak daha faydalı olabilir. Duygusal zeka kavramı, Daniel Goleman tarafından “Emotional Intelligence: Why It Can Matter More Than IQ” adlı kitabında geniş çapta bir popülerite yakaladı. Kitap içerisinde yer alan 5 temel özelliği sizler için özetledik.

Bu arada bu konu ilginizi çektiyse Daniel Goleman’ın kitabını okumanızı şiddetle tavsiye ederiz. Gelelim 5 maddeye…

Öz farkındalık

Bu kişinin kendi duygularını, güçlü ve zayıf yanlarını, sınırlamalarını vb. tanıması ve bu niteliklerin çevrenizdeki dünyaya nasıl yayıldığını, kaçınılmaz olarak başkalarını nasıl etkilediğini anlama yeteneğidir.

Kişisel farkındalık oluşturmak, hem geri bildirimi verimli bir şekilde almanıza hem de oluşturmanıza yardımcı olur. Güçlü ve zayıf yönlerinizi anladığınız için enerjinizi işinizde uygun kanallara odaklamanızı sağlar. İK’da bu özellik, ekipler halinde iyi çalışmanıza, çalışanlar ile güçlü ilişkiler kurmanıza ve çalışanlara etkili destek sağlamanıza yardımcı olur.

Tip: Kendi farkındalığınızı oluşturmak veya artırmak için rutin olarak günlük yazmaya başlayabilirsiniz. Bu, kendinizle ilgili anlayışınızı derinleştirmenize yardımcı olacaktır. Günlük, özellikle üzüntü veya öfke gibi karmaşık duygularınızın üzerinde çalışırken çok faydalıdır. Hissettiğiniz şeylerin arkasındaki temel duyguları bulmanızı ve anlamlandırmanızı sağlar.

Öz düzenleme

Öz düzenleme, dürtüleri yönetme ve onları kendi yararınıza kullanmak için dışa dönük duygu gösterimlerinizi kontrol etme yeteneğidir. Bu, değişime uyum sağlama, stres zamanlarında rasyonel düşünme ve kendinizi kuruluşunuzda istikrarlı ve güvenilir bir destek kaynağı olarak belirleme konusunda size yardımcı olacaktır.

Öz düzenleme becerilerinizi geliştirmek için:

• Zor olduğunu biliyoruz ama hatalarınızı sahiplenin
• Başarılarınız konusunda alçak gönüllü olun
• Eksiklikleriniz konusunda herkesten önce kendinize dürüst olun
• Gerektiğinde sorumluluk alarak baskıya karşı direnç gösterin

Tip: Bu zorlu yoldan geçerken nefes alma teknikleri, işler bunaltıcı hale geldiğinde size yardımcı olacaktır. Yüksek gerilimli durumlarda kontrolü kaybetmemeniz için de faydalıdır. Buraya nefes egzersizlerinize yardımcı olacak bir playlist bırakıyoruz.

Empati

Herkesin dilinden düşüremediği empati, diğer insanların duygularını anlama yeteneğidir. Merhametli olmak, güçlü empati geliştirmekten gelir. Empati kurabildiğinizi gösterirseniz, insanlar onları önemsediğinizi ve anladığınızı bilirler.  Güçlü bir empati yeteneğine sahip olmak, insanların neden işten ayrıldığına ilişkin eğilimleri fark etmenize, motivasyon iniş çıkışlarını anlamanıza da yardımcı olacaktır, böylece elde tutma ve çalışan bağlılığı gibi konularda her zaman rakiplerinizden bir adım önde olursunuz.

Tip: Empati geliştirmek için kendinizi daha sık başka birinin yerinde hayal edebilirsiniz. Size yabancı gelse bile, onların durumunda olsaydınız nasıl hissedeceğinizi hayal edin. Muhtemelen düşündüğünüzden daha kolay ilişki kurabileceksiniz.

Daha yüksek düzeyde duygusal zeka sergileyen liderler, meslektaşlarına göre daha ulaşılabilir ve anlayışlı olarak algılanır. Yöneticileriyle duygusal düzeyde bağlantı kurabileceklerini hisseden çalışanların, onlarla fikirlerini paylaşmaları, endişelerini dile getirmeleri veya rehberlik istemeleri daha olasıdır. - Aparna Ranganathan, Smart Energy Water

Motivasyon

Motivasyon para veya güç yerine kendi başarınız uğruna hedefleriniz için çalışmaktan zevk almaktan ibarettir. Motivasyonunuz üretkenliğinizi ve özgüveninizi artırmakla kalmaz, ekipleriniz için de olumlu bir örnek oluşturur.

Tip: Motivasyonunuzu kaybetmemek için düzenli olarak yeni hedefler belirleyin. Unutmayın bu hedefler iş hayatınızla ilgili olmak zorunda değil. Bugün eve dönerken daha uzun yoldan yürümek veya uzun zamandır aklınızda olan bir işi halletmek bile olabilir. Buradaki asıl konu “amaç” ve “başarı” kavramlarını aktif tutmak.

Sosyal beceriler

Güçlü sosyal beceriler, çalışanlarınızla yakınlık geliştirmenize ve ekiplerinizden beklediğiniz güven ve saygıyı kazanmanızı sağlar. Sosyal becerileriniz, çalışanlar size sorunlarla geldiğinde iyi bir dinleyici olmanız, ihtiyaçları anlayabilmeniz ve destek için güvenilir bir kaynak olmanıza kadar birçok etapta size yardımcı olacaktır.  Güçlü sosyal becerilere sahip olmak, iş yerindeki çatışmaları çözmenizi ve eğilimleri fark etmenizi sağlar, çünkü insanların yardıma ihtiyaç duyduklarında gelebilecekleri güvenilir bir kişi olarak bilineceksiniz.

Tip: Sorunları anlamak için aktif dinleme ve iletişim ile sosyal becerilerinizi geliştirin. Çalışanlarınızla iyi iletişim kurabilmek, kuruluşunuzda nelerin iyi gittiğini ve çalışanların ne gibi zorluklarla karşılaştığını iyi bir şekilde anlayabilmenize yardımcı olacaktır.

“Bir lider anda kaldığında, aktif olarak dinlediğinde, sunulan bilgileri özümseyerek, onların duygularına saygı duyduğunda, bu karşısındaki kişinin de güven duygularını besler. Bu dinleme ve değer verme çalışan tarafında “en iyi olma” dürtüsünü tetikler. Düzenli olarak geri bildirim sağlamak, sonuçları her zaman iyileştirir.” - Ilyssa DeCasperis, Metrolink

İlgili çekici birkaç istatistik

Kaynakça:

• 16 Emotional Intelligence Techniques To Improve HR Business Relations And Results
• Daniel Goleman, Emotional Intelligence: Why It Can Matter More Than IQ (New York: Bantam Books, 1995)

‍