Gelir testi nedir? Gelir testi nasıl yaptırılır?

Gelir testi nedir, çalışmayan kişilerin gelir testi yaptırma zorunluluğu bulunuyor mu? Tüm merak edilenleri sizler için derledik.

Gelir testi nedir?

Gelir testi, genel sağlık sigortası kapsamında olmayan vatandaşların ve aile bireylerinin gelirini tespit edilmesiyle sağlık hizmetlerinden faydalanabilmesine olanak sağlayan bir testtir. Genel sağlık sigortası kapsamında olmayan, yani çalışmayan, işyeri sahibi olmayan, 65 yaş, harp ya da vazife malullüğü aylığı ile işsizlik ödeneği gibi herhangi bir geliri olmayan kişiler gelir testi yaptırarak genel sağlık sigortası kapsamında sağlık hizmetlerinden faydalanabilir.

Gelir testine tabi olan aile bireyleri kimlerdir?

Gelir tespitinde, aynı hane içinde yaşayan eş, evli olmayan çocuk, büyük ana ve büyük babadan oluşan aile esas alınır. Aile bireylerinden birinin veya birkaçının genel sağlık sigortalısı ya da bakmakla yükümlü olunan kişi olması, diğer aile bireylerinin genel sağlık sigortalılığı için yapılacak gelir tespitinde esas alınmalarına engel teşkil etmez. Yaşları ne olursa olsun aynı hanede yaşayan evli olmayan çocuklar gelir tespitinde aile içinde değerlendirilir.

Öğrenim nedeniyle geçici olarak aynı hanede yaşamayan yirmi beş yaşını doldurmamış evli olmayan çocuklar, öğrenimleri süresince aile içinde değerlendirilir. Aynı hanede birden fazla aile yaşaması durumunda her bir aile için ayrı gelir tespiti yapılır. Gelir testine tabi tutulacak kişi ile aynı hanede yaşamayan ana ve baba için bakmakla yükümlü olunsa dahi ayrı gelir tespiti yapılır. Kendisine kanuni temsilci atanan kişilerin aynı hanede birlikte yaşadıkları eşi, evli olmayan çocuğu, ana ve babası gelir tespitinde esas alınır. Bu fıkrada belirtilen eş, evli olmayan çocuk, ana ve baba dışında, aynı hanede birlikte yaşasalar dahi kanuni temsilcileri gelir tespitinde değerlendirilmez.

Gelir testi nasıl yapılır?

Gelir testi kim için yapılacaksa o kişi bizzat başvurmalıdır. Zaruri hallerde gelir testi yaptıracak vatandaşın birinci dereceden olmak şartıyla bir yakını tarafından da başvuru yapılabilir. Bu süreçte zaman zaman yetkililer tarafından ev ziyareti yapılarak da yürütülür. Gelir testi yapılırken dikkate alınacak unsurlar şu şekildedir;

• Ailenin aylık geliri,
• Aile kendi evinde ya da kira ödemeden bir başkasının evinde oturuyorsa, evin rayiç bedelinin 240’ta biri.
• Ailenin oturmadığı başka konutu varsa bunların da 240’ta biri. Aile bu konutu kiraya vermişse, kira bedeli.
• Dükkanlar için rayiç bedelin 240’ta biri.
• Arazi ve tarlaların rayiç bedelinin 240’ta biri.
• Binek otomobil ya da ticari amaçlı binek araç için rayiç bedelinin 120’de biri.
• Büyükbaş ya da küçükbaş hayvanlar varsa, ilçe ya da il Tarım Müdürlüklerince bunlar için tespit edilen aylık gelir.
• Bankadaki mevduat hesapları için aylık faiz getirisinin iki katı tutar.
• Sürekli olarak alınan burs, yardım gibi ödemelerin aylık ortalaması.
• Diğer tüm gelirlerin aylık ortalaması.

Bununla birlikte ailenin giderleri hesaplanırken de şu kalemler hesaba katılır;

• Giyim,
• Gıda,
• Yiyecek,
• Kira,
• Eğitim,
• Sağlık,
• Ulaşım,
• Sigara

gibi tüm harcamalar. Yapılan incelemeler sonucunda aile içindeki bireylere düşen gelirin aylık tutarının, güncel prime esas kazanç alt sınırının üçte birinden az olması durumunda aile bireyleri ve bakmakla yükümlü olduğu bireyler genel sağlık sigortası kapsamına alınır. Bunun sonucunda aile bireyleri herhangi bir prim ödemez, bu kişilerin primleri SGK tarafından ilgili kamu idarelerinden tahsil edilir.

Gelir testi nerede yapılır?

Gelir testi Sosyal Güvenlik Kurumu’nun hizmet kapsamında olan genel sağlık sigortası ve sağlık hizmetleri ile bağlantılı bir testtir. Bununla birlikte gelir testi sanıldığının aksine Sosyal Güvenlik Kurumu’nun temsilciliklerinde değil, kişinin ikamet adresinin bağlı olduğu il ya da ilçedeki vali ya da kaymakamlık bünyesinde hizmet veren sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarına başvurularak yapılır.

Gelir testi için istenen belgeler nedir?

Gelir testi için herhangi bir belge talep edilmez. Başvuru için vatandaşa verilen formun doldurulup teslim edilmesi yeterlidir. Form doldurulup teslim edildikten sonra kurum tarafından kişinin ve hane halkının geliri tespit edilir. Bunun için aynı ikamet adresindeki bireylerin gelirleri, taşınır ve taşınmaz malları, harcamaları ve giderleri tespit edilir.

Gelir testi yaptırmak zorunlu mudur?

2017 Nisan ayına kadar gelir testi yaptırmak zorunluydu. Ancak 2017 nisan ayındaki bir değişiklik ile gelir testi yaptırma zorunluluğu ortadan kalktı. Bunun yerine tüm vatandaşlar için sabit bir genel sağlık sigortası primi belirlendi. Asgari ücretin %3’ü oranında, 60,89 TL olarak belirlenen bu tutarı sosyal güvencesi olmayan vatandaşlar dışarıdan ödeyerek genel sağlık sigortası kapsamına girebilecek. Bununla birlikte isteğe bağlı olarak gelir testi yaptırıp yeterli geliri olmadığını tespit ettiren vatandaşlar ve hane içindeki aile bireyleri herhangi bir ödeme yapmadan kapsama alınmaya devam edecek. İşsizlik durumu dışındaki vatandaşlar için gelir testi başvurusunun süre bakımından bir kısıtı olmamakla birlikte işsiz kalan vatandaşların kurum tarafından kendilerine genel sağlık sigortası kapsamından çıktıklarının tebliğ edilmesinden sonra en geç bir ay içinde başvurmaları gerekir.

Kimler gelir testi yaptırmalı?

Hiçbir sosyal güvencesi bulunmayan ve bu nedenle genel sağlık sigortası kapsamına alınan tüm Türk vatandaşları gelir testi yaptırıp prim ödeme gücünün olmadığını beyan edebilir. Herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan gelir veya aylık almayan, 18 ve 25 yaşında olan ailesine bakmakla yükümlü kişiler gelir testi yaptırmalıdır.

Kaynakça

‍Genel Sağlık Sigortası Kapsamında Gelir Tespiti, Tescil ve İzleme Sürecine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik

‍Resmigazete.gov.tr