April 13, 2021
2 Nisan 2021’de Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulan ve yine bu ay içerisinde üzerinde görüşülmesi planlanan, tam adı “Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” olan yeni yasal düzenleme, hem işverenler hem de işçiler açısından hayati öneme sahip bir kısım yenilikleri içerisinde barındırıyor.
Söz konusu teklifin yasalaşması halinde çalışma hayatına direkt etkisi olacağı değerlendirilen uygulamaların tümünü, kısa başlıklar ve anlaşılır maddeler halinde sizin için özetlemeye ve bir araya getirmeye çalıştık.
Anılan torba yasa teklifiyle birlikte “teşvikler ile ilgili” önemli bir değişikliğe gidilmesi öngörülüyor.13’üncü maddesi ile 5510 sayılı Kanunun ek 17’nci maddesi birinci fıkrası
Bu kapsamda, işverenler artık geçmişe yönelik olarak prim teşviki, destek ve indirimlerden faydalanamayacak; yararlanılan prim teşviki, destek ve indirimler başka prim teşviki, destek ve indirimler ile değiştirilemeyecektir.
Bunun işverenler için çok özet olarak anlamı ise; Mayıs 2021 döneminden sonra -eğer kanun Nisan 2021’de yasalaşır ve yürürlüğe girerse- tüm SGK teşvik işlemlerinin cari dönem üzerinden takip edilmesi zorunluluğu ortaya çıkacak.
Diğer yandan, hangi çalışanların hangi dönemler için nasıl bir tutarda teşvikten faydalandırılacağı, hangi teşviklerin önceliklendirilmesi gerektiği, prim belgeleri ve bordroların bu verilere göre eksiksiz düzenlemesi gibi daha çok teknik işleyişe yönelik konularda işverenlerin hata yapma marjının oldukça daralacağı söylenebilir.
Yasa teklifi 12’nci maddesi ise yine 5510 sayılı Kanunun bu defa 17’nci maddesinde ele alınan “geçici iş göremezlik ödeneklerinin” hesaplanması ile ilgili bir değişiklik içeriyor. Buna göre, çalışanlara analık ve hastalık hallerinde verilen geçici iş göremezlik ödeneği, halk arasında bilinen yaygın tabiri ile “rapor parası”, artık sigortalının son 3 aylık ortalama kazancı üzerinden değil, son 12 aylık kazancı esas alınarak hesaplanacak.
Bunun temel amacı, bazı işyerlerinde çalışanın daha yüksek ödenek alabilmesini sağlamak için sadece son 3 aylık ücretlerinin yüksek tutulması ve böylece olması gerekenden daha fazla ödenek tahsis edilmesi gibi uygulamaların önüne geçilmesidir. Ayrıca, torba yasanın yine aynı maddesinde; hastalık ve analıktan önceki son 1 yıl içerisinde 180 gün (6 ay)’dan az çalışması olan (adına kısa vadeli sigorta primi yatırılmış) sigortalılar için hesaplanacak geçici iş göremezlik parasının -işgöremezliğin başladığı tarihteki- asgari ücretin günlük tutarının 2 katını aşamayacağı belirtilmiştir.
İş kazası ve meslek hastalığı ödeneklerinin hesaplanma yönteminde ise bir değişiklik öngörülmemiştir.
Torba yasa teklifi ile yürürlüğe girecek bir diğer düzenleme ise “NACE 56 Kodu” altında “Lokanta ve Seyyar Yemek Hizmeti Faaliyeti” sürdüren işyerleri açısından önem taşıyor.
Bu çerçevede, 4447 sayılı Kanuna getirilecek ek 30’uncu madde ile Mart 2021 döneminde sigortalı olan her bir işçi adına 2021 yılı Nisan ve Mayıs ayları için asgari ücret üzerinden belirlenecek sigorta primlerinin tamamı devlet tarafından karşılanacaktır.
Biraz daha sayılara dökerek özetlemek gerekirse; Mart ayında 3.577,50 TL asgari ücret alan bir işçi için, Nisan ve Mayıs 2021 dönemleri adına her ay için hesaplanan 1.341,00 TL (733,39 TL işveren prim payı + 71,55 TL işveren işsizlik payı + 500,85 TL işçi prim payı + 35,78 TL işçi işsizlik payı) tutarındaki SGK prim ve işsizlik payları toplamından muaf tutulacaktır. Tabii ki asgari ücretten fazla maaş alan çalışanlar için de söz konusu destek geçerli olacaktır; ancak bahsi geçen miktarı geçen prim ödemeleri destek dışında kalacaktır.
Yiyecek ve içecek sektöründe faaliyet gösteren iş yerlerini ilgilendiren bir diğer destek ise ücretsiz izine çıkarılan işçiler için işe giriş tarihine bakılmadan nakdi ücret desteği ödenmesi uygulamasıdır. İşvereni tarafından ücretsiz izine çıkarılan ve 2021 Mart döneminde sigortası bulunan ancak ücretsiz izinde olduğu süre içinde nakdi ücret desteğinden yararlanamayan çalışanlar için günlük 50 TL ödeme yapılması öngörülmektedir. Diğer bir deyişle, bu çalışanlar 2021 yılı Nisan ve Mayıs ayları için nakdi ücret desteğinden faydalanabilecektir.
Sonuç olarak, lokanta ve seyyar yemek sektöründe çalışan ve ücretsiz izne çıkarılmasına karşın hiçbir destek alamayan sigortalılara, 2021 yılı Nisan ile Mayıs için aylık 1.500 TL nakdi ücret desteği ödenecektir.
Pandemi dönemi fesih yasağı süresince belirlenen nakdi ücret desteğinin yeni torba yasa ile 47,70 TL’den 50,00 TL’ye çıkarılması öngörülüyor.
Ancak burada yanlış anlaşılmaya sebebiyet vermemesi bakımından bir hususun altını çizmenin faydalı olacağını düşünüyoruz. Şöyle ki; yeni torba yasa teklifi 6’ncı maddesinde;
“4447 sayılı Kanun geçici 27’nci maddesi 1’nci fıkrası (b) bendi ile geçici 28’nci maddesi 2’nci fıkrası kapsamında yer alan tutarların Nisan 2021 itibarıyla 50,00 TL olmasına karar verilmiştir.”
Oysa ki; “İstihdama Dönüş Prim Destek Teşviği”nin ele alındığı 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun geçici 27’nci maddesi 1’nci fıkrasının (a) bendi ile “Artı İstihdam Prim Destek Teşviği”nin ele alındığı 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun geçici 28’nci maddesi 1’nci fıkrası hakkında yeni bir tutar düzenlemesine gidilmemiştir.
Özetle, pandemi dönemine yönelik bu iki teşvik uygulaması ile ilgili belirlenen tutarlar değiştirilmemiştir. Zaten, anılan teşvikler ile ilgili tutarlar 12/1/2021 tarihli ve 3423 sayılı Cumhurbaşkanı Kararına istinaden 2021 Ocak ayından itibaren günlük 53,67 TL üzerinden hesaplanmaktadır.
Konuyla ilgili daha fazla detaya ulaşmak isteyenler, SGK’nın 2020/49 ve 2020/50 sayılı Genelgeleri ile SGK Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü’nün 14.01.2021 tarihli “4447/Geçici 27 ve 28 Madde Prim Desteğinde Tutar Güncellenmesi” başlıklı Genel Yazısı’nı inceleyebilirler.
Hiçbir kurulum ve kredi kartı gerektirmeden kullanmaya başlayın.
ÜCRETSİZ DENEYİNHiçbir kurulum ve kredi kartı gerektirmeden, personel yönetim yazılımını hemen 15 gün boyunca ücretsiz deneyin.
.svg){kind=small}