Bedelli askerlik yapacak olanların tazminat hakkı var mı?

Yeni yayınlanan bedelli askerlik ile ilgili yasal düzenleme, uygulamadan yararlanmak isteyen çalışanların kıdem tazminatı konusunda tartışma yarattı. Peki bedelli askerlik yapacak olanlar tazminat hakkı var mıdır? Cevaplarıyla birlikte sizler için derledik.

21 günlük bedelli askerlik süresi çalışma süresi olarak sayılacak

Çalışan kişilerin askerde temel eğitimde geçirdikleri 21 gün çalışma süresinden sayılacak. İşveren, bedelli askerlik sebebiyle temel askerlik eğitimine katılan işçiyi işten çıkaramayacak. Dolayısıyla askerlik görevini yerine getirmesi nedeniyle işten çıkarılan bir işçi, başta işe iade davası olmak üzere, kıdem ve ihbar tazminatını talep etme hakkına sahip.

1.İşveren kıdem tazminatını ödemezse ne olacak?

İşveren, kanundaki, ‘ücretsiz izinli sayılır’ maddesini gerekçe göstererek, kıdem tazminatı ödemezse; çalışanın, önce arabuluculuk sistemine, sonrasında da mahkemeye başvurma hakkı bulunuyor.

2.Askerlik nedeniyle tazminatını alıp, işten ayrılanlar, askerlik bittiğinde aynı işyerine başvurabilir mi?

Başvurabilir ve işverenin de tekrar işe alması gerekir. Bunun için çalışanın 2 ay içerisinde işverene müracaat etmesi gerekir. İşveren işe almazsa, çalışana, 3 aylık brüt ücret kadar tazminat öder.

3.Kıdem tazminatı peşin mi ödenir?

İşveren kıdem tazminatını peşin ve bir kerede ödemek zorundadır. Çalışan, askere gitmeden önce tazminatını alır. Ancak işveren peşin ödeyemeyeceğini söyler ve çalışan da kabul ederse tazminat taksitler halinde de ödenebilir.

4.Kıdem tazminatını alıp, işten ayrılanlar, işsizlik maaşı alabilecek mi?

Çalışan, işsizlik maaşı için gerekli şartları yerine getirmişse, yani son 120 gün aralıksız işsizlik sigortası primi yatırılmış ve son 3 yıl içinde de 600 gün prim ödenmiş olması halinde, çalışanlar, askerlik dönüşü işsizlik maaşı için başvurabilirler.

5.Ücretsiz izin hakkından yararlanacak olanlar nasıl bir yol izleyecek?

Çalışan, askerlik eğitimi için gerekli evrakları işverene verecek ve ücretsiz izin hakkından yararlanmak istediğini söyleyecek. İşveren bu talebi kabul etmek zorunda. Çalışan, askere gittiği günden itibaren 21 gün ücretsiz izinli sayılacak. Askerlik dönüşü işe kaldığı yerden devam edecek. Özellikle de 5 yıldan fazla çalışma süresi olanlar için bir alternatif seçenek daha var; bu kişiler, yıllık izinlerini kullanabilirler. Böylece hem maaş alırlar hem de sosyal güvenlik primleri ödenir.

6.Ne kadar tazminat alabilirsiniz?

21 günlük bedelli askerlik yapacak olanlar isterlerse, kıdem tazminatını alarak, işyerinden ayrılabilirler. Kıdem tazminatı, her 1 yıl için 30 günlük, yani aylık brüt ücret üzerinden hesaplanır ve bir aylık ücretin, çalışma yılı ile çarpılması sonucu ortaya çıkar. Çalışanın ücreti içinde yer alan yol yardımı, yemek, ikramiyeler, primler, sağlık sigortası gibi tüm ödemeler de tazminat hesabına katılır. Örneğin, son aldığınız brüt ücret 2 bin liraysa ve işyerinde 5 yıldır çalışıyorsanız, 10 bin lira kıdem tazminatı alırsınız. Eğer iş yerinde 7 yıldır çalışıyorsanız tazminat tutarınız 14 bin (2.000 lira x 7 yıl) liradır. Kıdem tazminatı hesaplanmasında bir tavan tutar var ve alınacak tazminat bu tavanı aşamıyor.