İş rotasyonu nedir?

İşletmenizde çalışanların daha donanımlı ve yetkin olmalarını sağlayan uygulamalardan biri iş rotasyonudur. İş rotasyonu uygulaması hakkındaki tüm detayları sizin için derledik. Hazırsanız ilk olarak iş rotasyonu ne demek sorusunu yanıtlayarak başlayalım.

İş rotasyonu ne demek?

Türkçe karşılığı “yer değiştirme” olan Fransızca kökenli rotasyon kelimesi, iş hayatında özellikle de insan kaynakları tarafından sıkça kullanılır. İş rotasyonu kavramı, işletmelerin belli departmanlarında bulunan çalışanların yerlerini değiştirerek belirli sürelerde farklı bir departman ve iş kolunda deneyim elde etmesi anlamına gelir.

İş rotasyonu nedir?

Gelelim "İş rotasyonu nedir?" sorusuna...

İş rotasyonu, bir şirket içindeki çalışanların belirli aralıklarla veya sürelerle farklı departmanlar, pozisyonlar veya görevler arasında dönüş yapmalarını ifade eden bir insan kaynakları stratejisidir. İş rotasyonu uygulandığında çalışanlar ana işlerinden ziyade o işe bağlı farklı görevlere atanır. İş rotasyonu uygulamasının amacı, çalışanların kariyerlerini çeşitlendirmek, yeni beceriler kazanmalarını sağlamak, motivasyonlarını artırmak, iş tatminini yükseltmek ve şirket içindeki iletişimi güçlendirmek amacıyla kullanılır. Bunun yanında, çalışanların farklı görevler üstlenmeleri ve çapraz eğitime alınmaları sağlanarak farklı beceriler kazanmalarına imkan tanınır.

💡 Rotasyon uygulaması genel olarak yatay hiyerarşide ya da eş bir pozisyon kademesinde gerçekleştirilir. Burada yapılan değişikliği çalışanın terfi süreci gibi düşünmemek gerekir.

İş rotasyonu nasıl yapılır?

İş rotasyonu ile çalışanları ana görevleri dışında farklı görev alanlarına atayabilirsiniz. Böylece işçilerin daha nitelikli ve işin farklı alanlarına hakim olmalarını sağlayabilirsiniz. Burada çalışanın vasfını artırırken bir yandan da ani bir çalışan kaybı halinde o çalışanın yeri dolana kadar var olan diğer çalışanların o işi sürdürebilmesini sağlarsınız.

Fiziki çalışmayı gerektiren işlerde görev alan işçiler için aynı işi uzun saatler yapmak, deformasyona neden olan bir durumdur. İş yerinde uygulanan rotasyon ile çalışanlar farklı alanlarda farklı işleri yaparak aynı zamanda hem bedenlerinin hem de zihinlerinin farklı bölümlerini çalıştırabilir. Çalışanın farklı işlerde görev almasını sağlayarak hangi işte ne kadar performans gösterdiğini de gözlemleyebilirsiniz.

İşletme içerisinde iş rotasyonu uygulayarak çalışanlarınızın tüm yeteneklerini tespit edebilir, en verimli oldukları alanda çalışmalarını sağlayabilirsiniz. Bunun için rotasyon planı yaparak işçileri belirli sürelerde farklı birimlerde görevlendirebilir, sonunda da çalışanın performansını değerlendirip en verimli olduğu alanları tespit edebilirsiniz.

İş rotasyonu örnekleri

İş dünyası sürekli değişirken, şirketler çalışanların potansiyelini en üst seviyeye çıkarmak ve kariyerlerini geliştirmek için çeşitli stratejilere başvurur. Bu stratejilerden biri olan iş rotasyonu ise farklı örneklerle karşımıza çıkabilir. İş rotasyonunu örneklerle inceleyelim.

• Departmanlar arası iş rotasyonu: Çalışanlar, belirli bir süre boyunca farklı departmanlarda görev alabilirler. Örneğin, bir pazarlama uzmanı bir süreliğine insan kaynakları veya satış departmanında çalışarak farklı iş fonksiyonlarını ve perspektifleri deneyimleyebilir. Bu farklı ekiplerin şirket içerisindeki işleyişi görmesine de olanak tanır.
• Görevler arası iş rotasyonu: Bir çalışan, mevcut pozisyonundaki görevlerini belli bir süre sonra farklı bir rol veya projede görev alarak değiştirebilir. Örneğin, bir proje yöneticisi bir süre sonra iş analisti veya eğitmen olarak görev alarak yeni beceriler geliştirebilir ve kariyerine yeni bir yön verebilir.
• Proje bazlı iş rotasyonu: İş rotasyonu aynı zamanda projeler arası geçişlerde de kullanılabilir. Bir proje yöneticisi, belirli bir projenin tamamlanmasının ardından farklı bir projede liderlik yaparak yeni yetenekler geliştirebilir ve şirketin stratejik hedeflerine daha geniş bir bakış açısıyla katkıda bulunabilir.
• Yatay iş rotasyonu: Çalışanlar, aynı seviyedeki farklı pozisyonlara geçiş yaparak yatay rotasyonu deneyimleyebilirler. Bu, ekipler arasında daha iyi bir iş birliği ve iletişimi teşvik ederken aynı zamanda çalışanın kendi yeteneklerini fark etmesine olanak tanır.

İş rotasyonunun avantajları ve dezavantajları nelerdir?

İş rotasyonu uygulamasının olumlu ve olumsuz yanları gözlemlenebilir. Peki bunlar nelerdir?

İş rotasyonunun sağladığı avantajlar nelerdir?

• İş rotasyonu ile iş yeri bünyesinde çalışan işçilerin kendi görevleri dışında kalan diğer görevlerde neler yapıldığını ve sürecin nasıl işlediğini görerek deneyimlerini artırmaları sağlanır.
• Çalışanların görevlerinde değişiklik yapmak, o çalışanları monoton bir düzenden kurtarır. Farklı bir ortama giren çalışanın motivasyonunun artmasını sağlamak mümkün olur.
• Çalışanların farklı uzmanlık alanlarına yakından bakmalarını ve onları tanımalarını sağlar. Böylece çalışanlar da kendilerini iş konusunda daha iyi tanır ve farklı yetkinlikler kazanarak yelpazelerini genişletebilirler.
• Çalışanlar iş rotasyonu sürecinde elde ettikleri deneyim ve bilgi birikimi sayesinde iş yerinden ayrılmak durumunda kaldıklarında farklı bir iş bulma süreçleri kısalır.
• İş rotasyonu, çalışanın becerilerini artırırken iş arkadaşları ile arasında iş esnekliğini de sağlar.
• İş verimi ve üretkenliği noktasında çalışanı besler.
• Çalışanlar arasındaki iletişimi kuvvetlendirir. Çalışanların kurum kültürünü anlamasını ve uyum sağlamasını kolaylaştırır.
• Çalışanların şirketten veya kurumdan kopma durumunu en az seviyeye indirir.

İş rotasyonunun dezavantajları nelerdir?

• İş rotasyonu sürecinde işçi, yeni görevine ve ortamına alışabilmesi için zamana ihtiyaç duyabilir. Bu da, alışma sürecinde işçinin normalde olduğundan daha az verimli çalışmasına sebep olur.
• Yöneticinin iş rotasyonunu zorunlu olarak uyguladığı bazı durumlarda işçi, severek yaptığı işi bırakmak zorunda kalmanın tatminsizliğini yaşayabilir. İşçi bu geçiş sürecini istemeyerek yaşıyorsa iş tatminsizliği ve motivasyon eksikliği yaşar.
• Sürekli yükselmeyi hedefleyen çalışanlardan iş rotasyonu sürecine maruz kalanlar, bu süreci zaman kaybı gibi görebilir. Çünkü rotasyon sırasında yapılan değişiklik aynı kademede ve benzer pozisyon seviyesinde gerçekleşir. İş rotasyonu terfi anlamına gelmediği için bu sürece maruz kalmak her çalışanı tatmin etmeyebilir.

İK yazılımı ihtiyacında çözüm: Kolay İK

İşletmenizin insan kaynakları yönetim yazılımına mı ihtiyacı var? Çalışanların ücret değerlendirme, personel, vardiya ve performans takibini tek yazılım ile kolayca yapabilmek için tıklayın ve Kolay İK’yı 15 gün boyunca ücretsiz deneyin.