Evden çalışma sırasında iş kazası

Kazanın iş yerinde meydana gelmesi durumunda bunu kanıtlamak genellikle çok kolaydır. Peki ya evden çalışıyorsanız?

Sadece birkaç hafta içerisinde Koronavirüs (COVID-19), işlerimizi ve iş yapma şeklimizi önemli ölçüde değiştirdi. Bu süre zarfında ise birçok şirket evden çalışma modeline geçti. Bununla birlikte, evden çalışma sırasında yaşanan kazaların iş kazası olup olmayacağı konusu gündeme geldi.

Çalışanların evde çalışma sırasında bir kazaya uğramaları halinde bu kazanın iş kazası olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği oldukça tartışmalı bir konudur.

Evde meydana gelen her kaza iş kazası sayılmaz fakat yapılan iş nedeniyle çalışanın bir kazaya uğraması durumunda bu kaza evde de olsa iş kazası kabul edilir.

Yasada da açıkça belirtildiği üzere; “İşveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla” meydana gelen kaza, iş kazasıdır.

Bu hükme göre, kaza evde gerçekleşmiş olsa bile, örneğin virüs salgını nedeniyle işverenin işçiyi evde çalıştırması sırasında uğradığı kaza, iş kazasıdır. Burada önemli olan, kazanın, “işveren tarafından yürütülen iş dolayısıyla” meydana gelmiş olmasıdır.

“İşveren tarafından yürütülen iş” ne demek?

Çalışan evde çalışma gerçekleştirecekse, evde meydana gelecek kazalarda işin görülmesi ve işle ilgili olup olmadığına bakılarak karar verilir. Örneğin bir işçi evde çalıştığı esnada kendisine işveren tarafından teslim edilen bilgisayarın yanması, elektrik akımına kapılması gibi kazalarda zarar görürse işveren bundan sorumlu tutulacaktır. Ancak evde çalışan kişi kendisinden beklenen işle bir bağlantısı olmayan herhangi bir eylem sebebiyle zarar görürse -perde asarken düşüp yaralanmak gibi- işveren bundan sorumlu tutulamayacaktır.

Veya bir başka şekilde işverenin bilgisayar başında iş yapan çalışanlarına “ergonomi hakkında güvenlik önlemlerini” anlatmaması nedeniyle çalışanın sakatlanması durumunda işveren bu kazadan sorumlu tutulabilir.

Bu nedenle çalışanlara sağlanan ekipmanlar nedeniyle kaza meydana gelmemesi ve önlem eksikliğinden çeşitli kazaların yaşanmaması adına çalışana temin edilen ekipmanların düzenli olarak kontrolden geçirildiğinden ve gerekli iş güvenliği eğitimlerini verdiğinizden emin olmalısınız.

Ancak evde çalışma sırasında meydana gelen kazalarda bu ayırımı yapmak pratikte oldukça zor. Bu nedenle, çalışanın uzaktan çalışma esnasında yaşayabileceği her türlü kaza kural olarak iş kazası olarak kabul edilebilir. Bu durumda da aksi durumun, bir başka ifadeyle gerçekleşen kazanın iş kazası olmadığının işveren tarafından kanıtlanması gerekecektir.

İş yerinde geçirilmeyen bir olayın iş kazası sayılabilmesi için, olayın sigortalının bağlı olduğu işverenin yürüttüğü veya kendi nam ve hesabına bağımsız çalışan sigortalının kendi yürüttüğü işle ilgili ortaya çıkmış olması gerekmektedir. Yaptığı işin niteliği gereği işyeri dışında iş gören sigortalının geçirdiği kazalar da bu bendin kapsamına girmektedir.

5510 sayılı Kanunun 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a)’dan (e)’ye kadar olan bentlerinde iş kazası sayılan haller sınırlı sayıda belirtilmiştir.

Deprem, sel vb. durumlar iş kazası sayılır mı?

İşveren gereken tüm yükümlülüklerini yerine getirmesine rağmen, elde olmayan ve aynı zamanda engelleyemeyeceği çeşitli nedenlerden dolayı zararın meydana geldiğini kanıtlarsa (deprem, sel vb.) bu durum iş kazası olarak adledilmez.

İş kazası sonrası tazminat davası açılabilir mi?

İş kazasının gerçekleşmesi durumunda işçi maddi ve manevi tazminat talep etmek için tazminat davası da açabilir. Bu davaların açılması işçinin inisiyatifindedir. İş kazası sonucunda işçinin açabileceği üç çeşit tazminat davası vardır. Bunlar; maddi tazminat davası, manevi tazminat davası ve destekten yoksun kalma tazminatı davasıdır.

Bu konuyla ilgili daha detaylı bilgi için şu yazımızı ziyaret edin: İş kazası sonrası işçinin tazminat davası açma hakkı

Kaynakça

‍
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 13 üncü maddesinin birinci fıkrası