İş Kanunu’na 2015 yılında eklenen Ek 2’nci maddeye göre “işçiye eşinin doğum yapması halinde 5 gün ücretli izin” verilmektedir. Görüldüğü üzere babalık izninin “ne zaman başlayacağına”, “iznin tek parça halinde kullanılacağına” ve izin günlerinin “iş günü sayılacağına” dair kanunda direk bir hüküm konulmamıştır. Dolayısıyla, pratikte “Babalık izninin başlangıç tarihi doğumun olduğu tarih olmak zorunda mıdır?”, “Babalık izni bölünebilir mi?” ve “Babalık izni resmi veya hafta tatil günlerine denk gelirse ne olur?” gibi iki soru karşımıza çıkmaktadır.
Babalık izni
Esasında, bu 3 konu hakkında farklı görüş ve uygulamalara rastlayabiliriz. Ancak, hem iş hayatının olağan akışı hem de hakkaniyet kurallarını nazara aldığımızda bu üç soru için şu sonuçlara varabiliriz:
- Babalık izninin genel olarak hemen doğum ile başlayacağı kabul edilse de işveren ve işçinin anlaşması halinde doğumdan sonraki herhangi bir tarihte de kullandırılabilir. Ancak burada devlet memurları için farklı bir not düşmemiz gerekmektedir.
2011 yılında Devlet Personel Başkanlığı’nın verdiği bir görüşte; “Devlet memuruna isteği üzerine verilen söz konusu iznin eşinin doğum yaptığı tarihten itibaren başlaması gerektiği, doğum olayının gerçekleştiği tarihten itibaren 15 gün veya 1 ay sonra bahsi geçen babalık izninin verilmemesi gerektiği” ifade edilmiştir.
- Yine genel olarak babalık izni tek parça halinde kullandırılsa da işveren ve işçi mutabakatı halinde bölünerek farklı zamanlara yayılabilir.
- Direk yasa hükmüne göre, tatil günlerine denk gelen babalık iznine bu sürelerin dahil olduğu sonucuna varılabilse de; izin periyoduna rastlayan hafta tatili ve resmi-genel tatil günlerinin babalık izin süresinden ayrı tutularak izin süresine eklenmesi uygun olacaktır.
- Yukarıda bahsedilenler haricinde, 4857 sayılı İş Kanunu dışında kalan çalışanların babalık izin haklarına da değinmek faydalı olacaktır. Basın İş Kanunu’na tabi çalışanlar için 3 günlük yasal babalık izin hakkı mevcuttur. Diğer yandan, Deniz İş Kanununa kapsamında çalışan işçiler için babalık iznine dair bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Devlet Memurları Kanunu’na tabi devlet memurlarının ise babalık izin hakkı 10 gündür. Son olarak, Devlet Memurları Kanununun 4’ncü maddesi (b) fıkrası kapsamında sözleşmeli olarak çalıştırılan kişiler için babalık izni 2 gün olarak düzenlenmiştir.
- Tüm bunların yanında son bir not olarak; annenin doğum esnasında vefat etmesi halinde doğum sonrası izni babaya kullandırılır.