Kapsamlı profesyonel CV hazırlama rehberi

CV nedir?

CV nedir ve CV neyin kısaltması sorularının cevaplarıyla başlayalım. CV'nin açılımı Curriculum Vitae yani Türkçe çevirisi ile öz geçmiş, bir işe alım sürecinin ilk adımıdır. Profesyonel CV genel hatlarıyla bir bireyin eğitim geçmişi, iş deneyimi, becerileri, projeleri ve diğer profesyonel bilgilerini içerir. Bu doküman arka planınız ve niteliklerinizi özetlerken sizinle ilgili en önemli özellikleri işverenlere net ve okunması kolay bir formatta iletmelidir. 

Amaç, becerileriniz ve deneyimleriniz temelinde neden benzersiz niteliklere sahip olduğunuzu işverenlere hızlı bir şekilde iletmektir. Aynı zamanda, CV'nin düzeni, içeriği ve ifade biçimi, profesyonellik düzeyinizi yansıtarak “ilk izlenimi” güçlü bir şekilde yapmanızı sağlar.

💡 CV hazırlarken temel amaç, öz geçmişi pozisyonla ilgili ve okunabilir hazırlamaktır.
💡 CV ne demek: Curriculum Vitae Latince kökenli bir kelime grubudur. Tam çevirisi yaşam öyküsüdür.

CV’nin önemi

Peki, neden profesyonel bir öz geçmiş hazırlamaya özen göstermelisiniz? Çoğu kişi öz geçmişini yazmaya pek fazla zaman ve çaba harcamaz, çünkü onların iş bulma süreci üzerindeki etkisini biraz hafife alır. Ancak bir işveren veya İK yetkilisi birçok deneyimli ve yetenekli aday arasında karar vermek zorunda kaldığında, öz geçmişiniz dikkatlerini çekmeli ve masalarındaki yığının içinde öne çıkmalıdır. 

İşverenlerin yaklaşık %60'ı, öz geçmişini özellikle iş ilanına uygun olarak düzenlemiş başvuranları tercih etmektedir.

Öz geçmişiniz, eğitim, deneyim, beceri ve başarılarınızı özetleyerek potansiyel işverenlere kendinizi tanıtma fırsatı sunar. İyi bir CV, sadece adayın kariyer hikayesini anlatmakla kalmaz, aynı zamanda iletişim becerilerini, organizasyon yeteneğini ve öz geçmişini düzenleme becerilerini de yansıtarak adayın farklı yönlerini de işverenlere gösterir. Özetle öz geçmiş, işveren üzerinde bıraktığımız ilk izlenim olarak ele alınmalıdır. CV’nizin yapısında veya içeriğinde bir kusur bile varsa, işveren okumayı bırakabilir ve bir sonraki adaya geçebilir. 

💡 Bu noktada çoğu işverenin metni tamamını okumadığını, ana noktaları hızlıca gözden geçirdiğini unutmak önemlidir.

Peki iş başvurularında önce çıkmanıza yardımcı olacak CV nasıl hazırlanır? Detaylı bir şekilde inceleyelim.

CV nasıl hazırlanır?

CV formatı ve tasarımı

Format, CV hazırlama aşamasında bilgileri nasıl düzenlediğinizin tarzını ve sıralamasını ifade eder. Sizin için hangisinin uygun olduğuna bağlı olarak aşağıda sıraladığımız üç yaygın formattan birini tercih edebilirsiniz. 

• Kronolojik öz geçmiş formatı: Kişinin iş deneyimlerini ve eğitim geçmişini zamana göre sıraladığı geleneksel bir öz geçmiş düzenleme biçimidir. Bu formatta, en son iş deneyimi ve eğitim en üstte yer alır. Gerisi yakın geçmişe doğru sıralanır. Özellikle iş geçmişinde boşluklar olmayan kişiler için iyi bir seçenektir.
• İşlevsel öz geçmiş formatı: Özellikle deneyim ve geçmiş iş tecrübeleri arasındaki boşlukları olan veya kariyerini değiştirmek isteyen kişiler için uygundur. 
• Kombinasyon öz geçmiş formatı: Hem becerileri ve yetenekleri vurgulayan işlevsel bir yaklaşımdır. 

Öz geçmişinizin düzeni önemlidir ancak aynı zamanda yazı tipi stili, yazı tipi boyutu, kenar boşlukları ve aralıklar gibi biçimleme detaylarına da dikkat etmekte fayda var. Öz geçmişinizi biçimlendirerek, onu temiz, profesyonel ve okunabilir hale getirmek için birkaç ipucu verelim:

• Yazı tipinizi 10&12 punto boyutu arasında seçin. Başlıklarda ise 14 puntoyu geçmeyin.
• Arial veya Helvetica gibi temiz ve okunması kolay bir yazı tipi tercih edin; stilize edilmiş yazı tiplerinden kaçının.
• Kenar boşluklarını kullanmaktan kaçının. 
• Adınızı ve bölüm başlıklarınızı kalın veya biraz daha büyük yazı tipinde tercih edin.
• Birden çok bilgiyi listelediğinizde, örneğin eğitim ve mesleki geçmiş bölümlerinde, madde işareti kullanın.

Format ve tasarımı tamamladıktan sonra muhakkak imla kontrolü yapın. Öz geçmişinizi dikkatlice imla, dil bilgisi ve noktalama hataları açısından gözden geçirin. 

💡 Öz geçmişinizi tersten okumak, kelimeleri yeni bir sıra ile okuyarak hataları tespit etmenize yardımcı olabilir. Ayrıca arkadaş, eş gibi üçüncü taraf görüşleri, gözden kaçırdığınız yeni bilgileri ortaya çıkarmanıza yardımcı olabilir.

Eğer öz geçmişiniz bir sayfadan fazla ise, her bölümü nasıl kısaltabileceğinizi düşünerek gözden geçirin. 

CV içeriğinde olması gerekenler

Her pozisyon ve aday için CV'de olması gerekenler değişkenlik gösterse bile tüm bunlardan bağımsız iyi bir CV nasıl yazılır konusunu aşağıda sıraladığımız 4 başlık üzerinden inceleyelim.

Mümkünse etkinliğinizi ölçmek için sayıları kullanın.  Başarılarınızı sayısal verilerle göstermek işverenlerin potansiyel değerinizi anlamalarında yardımcı olacaktır. Örneğin; X platformu kullanabiliyorum demek yerine X platformu üzerine geliştirdiğim stratejiler sayesinde yeni kullanıcı sayısında %18 büyüme sağladım şeklinde açıklamalarınızı yapın.

İş açıklamasındaki anahtar kelimeleri kullanın. Örneğin; iş açıklamasında satış kotalarına ulaşmanın önemli olduğu belirtiliyorsa, deneyim bölümüne geçmiş rolünüzde kotaları nasıl tamamladığınıza dair bir cümle ekleyin.

Kısa ve net olun. İşverenlerin öz geçmişinizi gözden geçirmek için sadece birkaç saniyeleri vardır, bu nedenle açıklamalarınızı mümkün olduğunca kısa ve ilgili tutmalısınız. 

💡Ve, yanı sıra, ardından gibi dolgu kelimeleri kaldırmayı deneyin. Rolünüzün tüm detaylarını değil gerekli detaylarını listeleyin.

Fiilleri kullanın. Profesyonel başarılarınızı açıklarken eylemleri kullanarak daha etkili bir etki bırakabilirsiniz. "geliştirdi, kurtardı, büyüttü ve yönetti" gibi örnekleri tercih edebilirsiniz.

💡Eğer geniş bir profesyonel geçmişiniz yoksa aynı formatı takip ederek stajyerlik ve gönüllü deneyimlerinizi mutlaka CV’nize ekleyin.

Öz geçmişiniz adınız ve iletişim bilgilerinizle başlamalıdır, bu bilgiler arasında e-posta adresiniz ve telefon numaranız bulunmalıdır. Posta adresinizi ekleyip eklememe konusunda bir tercihiniz olabilir. Adınız, öz geçmişinizin en üstünde kalın veya diğer belge bölümlerinden daha büyük bir yazı tipi ile belirginleştirilmelidir.

💡Genel bilgilerin yanı sıra tıklanabilir bir link şeklinde LinkedIn profilinizi CV’nize ekleyebilirsiniz.

CV’de hakkımda kısmına ne yazılır?

CV'de hakkımda kısmına ne yazılır diye düşünüyorsanız tercih edebileceğiniz 2 iyi seçenek var. İletişim bilgilerinizden sonra, (CV ön yazı bölümü olarak da düşünebilirsiniz) bir öz geçmiş veya hedef özeti eklemek isteyebilirsiniz. 

• Hedef özeti gelecek için planladığınız adımları ve kariyer hedeflerinizi hızlıca açıklamanız için iyi bir yöntemdir. Özellikle yeni mezunlar gibi sınırlı profesyonel deneyime sahip olan kişiler için iyi bir tercihtir. 
• Öz geçmiş özeti ise iş deneyimlerinizi ve becerilerinizi kısa bir paragrafta derlemenize yardımcı olur. CV’yi okuyacak kişiler için bir önizleme gibi düşünebilirsiniz.

💡 Özellikle yaratıcı pozisyonlara başvuruyorsanız çevrim içi portföyünüzün bağlantısını isim bölümüne veya ek bir alana ekleyebilirsiniz.

Hangi becerilerinizin başvurduğunuz pozisyona uyum sağlayacağını düşünmek için biraz zaman harcayın. İş açıklamasını inceleyin ve geçmişte başarılı olduğunuz anahtar kelimeleri vurgulayın. 

Sert (teknik) ve yumuşak (kişiler arası) becerilere ek olarak, kariyer veya sektör değiştirdiğinizde kullanabileceğiniz transfer edilebilir becerileri de düşünün. İlgili anahtar kelimeleri içeren bir beceri bölümü oluşturun. 

💡 Bu bölüm için “yetkinlik ve beceriler” başlığını kullanabilirsiniz.

Profesyonel geçmiş bölümünüzü ters kronolojik sırayla yazın. En son işinizle başlayın ve şirket adını, çalışma dönemini, iş unvanınızı ve şirkette geçirdiğiniz süre boyunca elde ettiğiniz birkaç temel başarıyı içeren kısa bir açıklama yapın. Ayrıca, orada çalışırken edindiğiniz ilgili deneyimleri veya büyüme fırsatlarını da ekleyebilirsiniz.

CV fotoğrafı nasıl olmalı?

CV fotoğrafı nasıl olmalı sorusunun cevabı CareerToolBox'ın CEO'su Graham Riley'ye göre oldukça net bir "hayır" yani Riley'ye göre CV'de fotoğraf kullanılmamalı. Ancak başvurduğunuz lokasyon, sektör ve iş pozisyonuna göre bu konuyu gözden geçirmenizde fayda var.

CV'de zaten kısıtlı bir alan var ve birçok öz geçmiş aday ve başvuru takip sisteminden geçiyor. Bu başvuru takip sistemi ek grafiklerinizin ve bilgilerinizin işe alımcıya nasıl sunulduğunu potansiyel olarak değiştirebilir. Bunun yanı sıra öz geçmiş fotoğrafları işe alım yöneticisinin dikkatini dağıtabilir. Öz geçmişlerine fotoğraf koyan insanlar kendilerini ayırt etmenin bir yolu arıyor olabilirler belki ancak araştırmalar bir öz geçmişe 7 saniye vakit harcandığını gösterirken değil. Bence bir işe alımcının dikkati üzerinizdeyken becerilerinize ve geçmişinize odaklanmasını sağlamak en önemlisi.

💡 Fotoğraf koymaya karar verirseniz fotoğrafınızın bir uygulama ile oynanmamış olmasına, vesikalık kadar robotik durmamasına ve arka planınızın çok karmaşık gözükmemesine özen gösterin.

CV’de olmazsa olmaz eğitim bölümüne özen gösterin

Sınırlı iş deneyiminiz varsa veya yeni bir sektöre geçiyorsanız, eğitim bölümü normalden daha değerli olacaktır. Bu bölüme eklemek için aşağıdaki başlıkları kullanabilirsiniz:

1. İlgili dersler
2. Not ortalaması 
3. Kulüp veya organizasyonlara katılım
4. Yürütülen liderlik pozisyonları
5. Ödüller, başarılar veya sertifikalar

Eğitim bölümünüzü yazarken, kurumun adını, devam etme tarihlerinizi ve derecenizi eklemelisiniz. 

💡 Eğer orta veya üst düzey pozisyonlara başvuruyorsanız, öz geçmişinizde daha fazla alan açmak için okulunuzun adı ve devam etme tarihleri dışında diğer bilgileri kaldırabilirsiniz.

Bunları her pozisyon için tekrar uygulayın

Öz geçmişinizi her başvurduğunuz pozisyona uyarlayın. Her iş için, beceriler bölümündeki anahtar kelimeleri işverenin ihtiyaçlarına uygun hale getirin. Ayrıca, iş açıklamasında ne listelendiğine bağlı olarak profesyonel geçmiş ve eğitim deneyimleri bölümlerinde vurguladıklarınızı değiştirin.

Profesyonel CV hazırlama ipuçları

Yazı içerisinde gözünüzden kaçtıysa, profesyonel CV hazırlamaya yönelik derlediğimiz ipuçlarına göz atın.

1. 💡 CV hazırlarken temel amaç, öz geçmişi pozisyonla ilgili ve okunabilir hazırlamaktır.
2. 💡 Bu noktada çoğu işverenin metni tamamını okumadığını, ana noktaları hızlıca gözden geçirdiğini unutmak önemlidir.
3. 💡 Öz geçmişinizi tersten okumak, kelimeleri yeni bir sıra ile okuyarak hataları tespit etmenize yardımcı olabilir. Ayrıca arkadaş, eş gibi üçüncü taraf görüşleri, gözden kaçırdığınız yeni bilgileri ortaya çıkarmanıza yardımcı olabilir.
4. 💡Ve, yanı sıra, ardından gibi dolgu kelimeleri kaldırmayı deneyin. Rolünüzün tüm detaylarını değil gerekli detaylarını listeleyin.
5. 💡Eğer geniş bir profesyonel geçmişiniz yoksa aynı formatı takip ederek stajyerlik ve gönüllü deneyimlerinizi mutlaka CV’nize ekleyin.
6. 💡Genel bilgilerin yanı sıra tıklanabilir bir link şeklinde LinkedIn profilinizi CV’nize ekleyebilirsiniz.
7. 💡 Özellikle yaratıcı pozisyonlara başvuruyorsanız çevrim içi portföyünüzün bağlantısını isim bölümüne veya ek bir alana ekleyebilirsiniz.
8. 💡 Bu bölüm için “yetkinlik ve beceriler” başlığını kullanabilirsiniz.
9. 💡 Eğer orta veya üst düzey pozisyonlara başvuruyorsanız, öz geçmişinizde daha fazla alan açmak için okulunuzun adı ve devam etme tarihleri dışında diğer bilgileri kaldırabilirsiniz.
10. 💡 Fotoğraf koymaya karar verirseniz fotoğrafınızın bir uygulama ile oynanmamış olmasına, vesikalık kadar robotik durmamasına ve arka planınızın çok karmaşık gözükmemesine özen gösterin.

‍CV göndermeden önce yapılması gerekenler   

Yukarıdaki tüm adımları tamamladıysanız artık hazırsınız. Ancak son bir kontrolden zarar gelmez di mi? CV’nizi platformlara yüklemeden veya görüştüğünüz yere göndermeden önce son kez bu bilgileri kontrol etmenizde fayda var.

• Adınızın ve iletişim bilgilerinizi kontrol edin.
• Telefon numaranızın ve e-posta adresinizin güncel olduğuna emin olun.
• CV'nizin başında yer alan özet bölümünün uzunluğuna ve netliğine dikkat edin.
• İlgili beceri ve yeteneklerinizi vurgulayan bölümün iş ilanıyla benzer dilde olup olmadığını kontrol edin. Değilse ilandan kelimeler çekmeyi unutmayın.
• İş deneyimlerinizin doğru ve güncel olduğundan emin olun.
• Her iş deneyiminiz için başlığı, işvereni, tarihleri ve görevleri kontrol edin.
• Başarıları ve sorumlulukları vurgulayan güçlü ifadeler mümkünse sayısal veriler kullandığınızdan emin olun.
• Aldığınız dereceleri, okulları ve tarihleri açıkça belirtin.
• Sahip olduğunuz sertifikaları ve aldığınız ek eğitimleri listelediğinizden emin olun.
• Dil bilgisi ve yazım hatalarını kontrol edin.
• CV'nizi uygun bir dosya formatında kaydedin. (PDF)

İyi CV örneği

Aşağıda yön gösterici olarak kullanabileceğiniz iyi bir CV örneği yer alıyor. CV nereden hazırlanır diye düşünüyorsanız bu noktada kullanımı kolay olan Canva'yı denemenizi öneririz.

Bu blog yazımızın sonuna geldik ancak buraya kadar okuduysanız "İK profesyonelleri için LinkedIn tavsiyeleri" yazımıza da göz atmanızı öneririz.