Kıdem tazminatı için özellikli durumlar
Taksitler halinde ödeme
- İşçinin kabulü gerekmektedir
- Gecikme halinde mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı işletilir
Çekle veya senetle ödeme
- İşçinin kabulü gerekmektedir
Deniz İş Kanunu’nda
- Kıdem tazminatı hak ediş süresi aynı işveren ile 1 yıldır
Basın İş Kanunu’nda ise;
- Mesleğe girişten itibaren işveren fark etmeden 5 yıldır (gazetecinin ölümü halinde bakmakla yükümlü olduğu kişilere 3 aylık kıdem tazminatı verilmesi hükmü vardır ancak gazeteci 5 yıl çalışmadan kıdem tazminatı hak edemediği için bu hüküm fiilen geçersizdir)
- Aynı işveren altında Basın İş Kanunu’na tabi olmadan önce 4857 sayılı Yasaya göre çalışan kişinin önceki çalışmaları İş Kanunu kapsamında sona erdirilip sonraki kıdemler Basın İş kanununa göre hesaplanmalıdır. Tersi bir durumda ise, kıdem açısından sorun olmaz iken kıdem tazminatı hesaplamasında (tavanın aşılması farklılığından doğan) problemler çıkabilmektedir
6356 sayılı sendikalar ve toplu iş sözleşmesi yasası hükmünce
Toplu İş Sözleşmesi yasası 23, 68, 70 ve 72’nci maddeleri*
- İşçi kuruluşunda yönetici olduğu için işyerinden ayrılan ve sözleşmesi askıda olan işçi isterse sözleşmesini feshedebilir ve kıdem tazminatı alabilir
- Yine işçi kuruluşunda yönetici olduğu için işyerinden ayrılan ve sözleşmesi askıda olan işçi işe dönmek isterse işveren onu işe başlatmak zorundadır; eğer başlatmaz ise işçi kıdem tazminatına hak kazanır
- Sendikadaki yöneticinin görevi; sendikanın tüzel kişiliğinin sona ermesi, seçime girmemek, yeniden seçilememek veya kendi isteği ile çekilmek suretiyle görevinin sona ermesi halleri dışında bir sebep ile sona erer ise kıdem tazminatı ödenmesi gerekir
- Normalde grev ve lokavt süresince işçiler başka bir işveren yanında çalışamazlar. Ancak, kısmi süreli çalışanlar (30 saat ve altında sürelerle) kanuni çalışma süresini aşmayacak şekilde (haftalık 45 saat) başka işyerinde çalışabilirler. Böyle işçiler için ancak haftalık 45 saati aşan durumlarda sözleşme fesih edilir ise tazminat ödenmez
- Kanun dışı grevde işverenin (işçi kıdem tazminatı alamaz), kanun dışı lokavtta ise işçinin haklı fesih hakkı (işçi kıdem tazminatı alabilir) bulunmaktadır. Ayrıca, lokavtın işyerini temelli kapalı tutmak amacı ile yapıldığının mahkeme kararı ile tespit edilmesine rağmen söz konusu uygulamaya devam edilmesi halinde işçiler kıdem tazminatı alarak işten ayrılabilirler
- Parça başına, akort, götürü veya yüzde usulüne göre ödenen ücretler için kıdem tazminatı tutarı; son bir yıl içerisinde kazanılan ücretlerin çalışılan gün sayısına bölünmesi ile bulunur. Eğer son bir yıl içerisinde zam yapılmışsa, zammın yapıldığı tarih ile işten ayrılma arasındaki sürede kazanılan toplam ücretin aynı dönemdeki gün sayısına bölünerek kıdem tazminatının hesaplanması gerekmektedir
Parça başına, akort, götürü veya yüzde usulüne göre ödenen ücretler için kıdem tazminatı tutarı; son bir yıl içerisinde kazanılan ücretlerin çalışılan gün sayısına bölünmesi ile bulunur. Eğer son bir yıl içerisinde zam yapılmışsa, zammın yapıldığı tarih ile işten ayrılma arasındaki sürede kazanılan toplam ücretin aynı dönemdeki gün sayısına bölünerek kıdem tazminatının hesaplanması gerekmektedir.
