Diğer Tazminatlar
Cezai şart tazminatı
Daha önceki bölümlerde bahsetmiştik; cezai şartın konulması nedeniyle karşı taraf ödenen tutar. İş Kanunu 30’uncu maddesine göre; Bir işyerinden malulen ayrılmak zorunda kalıp da sonradan maluliyeti ortadan kalkan işçiler eski işyerlerinde tekrar işe alınmalarını istedikleri takdirde, işveren bunları eski işleri veya benzeri işlerde boş yer varsa derhal, yoksa boşalacak ilk işe başka isteklilere tercih ederek, o andaki şartlarla işe almak zorundadır. Aranan şartlar bulunduğu halde işveren iş sözleşmesi yapma yükümlülüğünü yerine getirmezse, işe alınma isteğinde bulunan eski işçiye 6 aylık ücret tutarında tazminat öder.
İş Kanunu 31’inci maddesine göre; Herhangi bir askeri ve kanuni ödev dolayısıyla işinden ayrılan işçiler bu ödevin sona ermesinden başlayarak iki ay içinde işe girmek istedikleri takdirde işveren bunları eski işleri veya benzeri işlerde boş yer varsa derhal, yoksa boşalacak ilk işe başka isteklilere tercih ederek, o andaki şartlarla işe almak zorundadır. Aranan şartlar bulunduğu halde işveren iş sözleşmesi yapma yükümlülüğünü yerine getirmezse, işe alınma isteğinde bulunan eski işçiye 3 aylık ücret tutarında tazminat öder.
Bakiye süre tazminatı / ücreti
Borçlar Kanunu 438’inci maddesinde düzenlenmiştir, İş Kanunu’nda yoktur ancak her iki kanundaki çalışanlar faydalanabilir. İşverenin belirli süreli sözleşmelerde sözleşme süresine uyulmaması durumunda, bu sürelere uyulmuş olsaydı kazanabileceği miktarı, tazminat olarak isteyebilir.
İşçinin işe başlamama ve ya aniden işi bırakma tazminatı
Borçlar Kanunu 439’uncu maddesinde düzenlenmiştir. İş Kanununda yoktur, Borçlar Kanunu’na tabi çalışanlar için geçerlidir. İşçi, haklı sebep olmaksızın işe başlamadığı veya aniden işi bıraktığı takdirde işveren, aylık ücretin dörtte birine eşit bir tazminat isteme hakkına sahiptir. İşveren bu tazminatı 30 gün içinde dava veya takip yoluyla kullanmak zorundadır. Hak düşürücü nitelikte olan bu süre, işçinin işe başlaması gereken gün ya da işi bıraktığı gün işlemeye başlayacaktır. Ancak işveren, işçiye karşı olan bu tazminat alacağını takas yoluyla da kullanabilecektir.
Ölüm tazminatı
Borçlar Kanunu 440’ıncı maddesinde düzenlenmiştir. İş Kanununda yoktur, ancak işçi lehine değerlendirmeye alınabilir. İşçinin ölümüyle işveren, işçinin sağ kalan eşine ve ergin olmayan çocuklarına, yoksa bakmakla yükümlü olduğu kişilere, ölüm gününden başlayarak bir aylık; hizmet ilişkisi beş yıldan uzun bir süre devam etmişse, iki aylık ücret tutarında bir ödeme yapmakla yükümlüdür. Çıplak ücret üzerinden hesaplanır.
