Yol ücreti nasıl hesaplanır? - Güncel

İşçiler, genelde aylık yol masraflarını maaşlarından karşılamak yerine yol yardımı almayı tercih eder. Böylece, kazandıkları ücreti kendi ihtiyaçlarına yönelik kullanabilirler. Ancak, yol ücreti kanunda herhangi bir şarta bağlanmaması sebebiyle işverenlerin inisiyatifinde bulunan bir konudur. Kurumsal şirketler başta olmak üzere pek çok işletme, bünyesinde çalışan personeli için yol yardımında bulunur. Peki, yol ücreti işçiye ödenmeden önce nasıl hesaplanır, inceleyelim.

Yol parası nedir?

Yol parası, işverenin işçiye işe geliş ve işten dönüşte ulaşımı sağlaması adına ödediği tutardır. Yol izninin parası, işçinin ikamet ettiği bölge ve iş yeri arasındaki mesafeye ve kullandığı ulaşım şekline göre değişir.

4857 sayılı İş Kanununda yol ücreti ile ilgili herhangi bir zorunluluk bulunmaz. Bu sebeple, işçi ve işverenin işe başlamadan önce bu konuyu netleştirmesi gerekir. İş sözleşmesinde yol parasının geçmesi halinde işveren bu parayı her ay işçiye düzenli olarak ödemek zorundadır.

Yol parası her işverenin ödemekle yükümlü olduğu bir tutar değildir. Bunun işveren ve işçi arasında önceden belirlenmiş olması gerekir. Ayrıca, yol parası kavramı tek çeşit değildir. İşveren farklı yollarla işçiye ulaşım sağlayabilir. Ancak, bu farklılıklar vergilendirme noktasında ayrıma sebep olabilir.

Hangi durumlarda yol parası ödenir?

İşçinin işverenden yol parası talebinde bulunabilmesi için işçi ve işveren arasında önceden bu durumun belirlenmesi ve iş sözleşmesinde geçmesi gerekir. İşveren işçiye her ay yol parasını nakit olarak ödeyebilir. Bunun için önceden o işçinin gidiş ve geliş masrafı hesap edilir. Tespit edilen tutar her ay işçiye, maaşına ilave olarak ödenir. Ancak, işveren her zaman bu yöntemi tercih etmeyebilir.

Yol ücretini nakit ödemek dışında işveren, işçinin yol kartına para yatırmak suretiyle yol parasını ödeyebilir. Bu durumda işçi, bu parayı yol dışında farklı bir amaç ile kullanamaz.

Bir diğer yöntem ise işverenin işçiler için servis imkanı sağlamasıdır. İşçinin herhangi bir aksiyon almasına gerek kalmaksızın işverenin sağladığı servis imkanı ile ev ve iş yeri arasında ulaşımı sağlayabilir.

Başka bir yöntem de işverenin işçiye yakıt parası ödemesi şeklinde olur. Böylece, size ait taşıt ile iş yerine geliş ve dönüş imkanı elde edebilirsiniz. Çok sık tercih edilen bir durum olmamakla birlikte, şartlar göz önünde bulundurularak işveren tarafından bu imkan işçiye sunulabilir.

Yol parası nasıl vergilendirilir?

Yukarıda yol parası ve alternatiflerinden bahsettik. Buna göre 3 farklı ulaşım alternatifi söz konusudur. İşveren ile yaptığınız iş sözleşmesinde hangisi geçiyor ise o alternatife uygun ulaşım vergilendirmesi söz konusu olur. Bu alternatiflerin nasıl vergilendirildiğine gelin birlikte bakalım.

Nakit olarak ödenen yol parasının vergilendirilmesi:

Öncelikle, işçiye nakit olarak ödenen yol parası bordroya yansır, dolayısıyla vergiye tabidir. Burada nakit olarak ödenen ücret yol parası olarak verilse de işçi bu parayı ille de yol için harcamak zorunda değil. Bu yüzden, işverenin işçiye nakit olarak ödediği tutarlar gelir vergisine tabidir.

Servis hizmeti üzerinden yapılan vergilendirme:

İşveren eğer işçilerin ulaşımı için servis imkanı sağlıyor ise gelir vergisi dışında değerlendirilir. İşverenin servis imkanı sağlarken yaptığı harcamalar ise muhasebe departmanı tarafından gider olarak gösterilir ve bu giderler ücret bordrosuna yansımaz.

İş yerinde servis imkanı bulunmasa dahi işçiye vasıta temin edilmiş ise yine gelir vergisine tabi olmaksızın masraflar yalnızca gider olarak muhasebeleştirilir.

Ulaşım kartı ile ödenen yol parasının vergilendirilmesi:

Ulaşım bileti, kart veya ödeme araçlarını temin ederek işverenin bunlardan birine yaptığı ödemeler ile ulaşımı sağlıyorsanız belirli bir tutara kadar olan kısım vergiden istisna edilir. İşveren, işçi için bu imkanı sağladığında ödenen yol ücretinin günlük 12 TL’ye kadar olan bölümü gelir vergisine tabi değildir. Ancak, 12 TL’yi aşan yol yardımında aşan kısım gelir vergisine tabi olur. Bu durum vergi istisnası olarak adlandırılır.

Görüldüğü üzere, yol ücreti ve bordro birbiriyle ilişkili kavramlardır. Yol ücretiniz ayni ya da nakdi şekilde size ödeniyor ise vergilendirilerek bordronuza yansır. Yani vergilendirme, yol yardımını nasıl aldığınıza göre değişir.

Yol parası nasıl hesaplanır?

Yol parası, işçinin ücretinde olduğu gibi gerekli kesintiler yapılarak işçiye ödenir. Bu kesintilerin nelerden oluştuğunu inceleyelim.

Brüt yol yardımı üzerinden yapılacak olan kesintiler:

• SGK primi işçi payı: %14
• İşsizlik sigortası işçi payı: %1
• Gelir vergisi: %15 (vergi dilimine göre değişir)
• Damga vergisi: Binde 7,59

Yol ücreti hesaplama işlemini örneklendirelim:

İşçi için aylık olarak belirlenen brüt yol parası 500 TL olsun.

• SGK primi işçi payı: 500 x %14 = 70 TL
• İşsizlik sigortası işçi payı: 500 x %1 = 5 TL
• Gelir vergisi matrahı (gelir vergisini bulmak için gerekli): 500 – (70+5) = 425 TL
• Gelir vergisi: 425 x %15 = 63,75 TL
• Damga vergisi: 500 x binde 7,59 = 3,80 TL
• Kesintiler toplamı: 70 + 5 + 63,75 + 3,80 = 142,55 TL
• Net yol parası: 500 – 142,55 = 357,45 TL

Yol parası hesabı yapılırken dikkat etmeniz gereken önemli noktalardan biri gelir vergisi hesabıdır. Yol parasını hesapladığınız personelin gelir vergisi birinci vergi diliminden farklı bir dilimde yer alıyorsa %15 ile değil, işçinin bulunduğu vergi diliminin yüzdesi ile hesap yapmanız gerekir. Yani, ikinci vergi dilimine giren bir işçinin gelir vergisini %20 üzerinden hesaplamanız gerekir.

İşletmeniz için personel, ücret değerlendirme, vardiya ve performansa dair tüm insan kaynakları süreçlerini tek noktadan kolayca yönetebilmek için tıklayın ve Kolay İK’yı 15 gün boyunca ücretsiz deneyin.