Çalışanlarının izin hakları, işçi ve memur statüsüne göre farklılık gösterir. Memurların izin hakları 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda düzenlenmiştir. İşçilerin izin hakları ise Türk Borçlar Kanunu’nda yer almaktadır.
İş sözleşmeleri 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamında düzenlenen memur statüsündeki çalışanların izin haklarını ve yönetmeliğini yine bu kanun belirler.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, Türkiye’de devlet memurları ile ilgili birçok konuyu düzenleyen temel kanun olarak da bilinir. Bu kanun devlet memurlarının:
Atanma, görevde yükselme, özlük hakları, disiplin işlemleri ve emeklilik gibi konularını
Niteliklerini, atanma şartlarını ve sınav usullerini
Derece ve kademelerini, maaşlarını ve diğer sosyal haklarını
Görevde yükselme usullerini, sicil işlemlerini ve terfi esaslarını
Disiplin işlemlerini düzenler ve disiplin cezalarının türlerini ve uygulanma usullerini
İstifa, emeklilik ve çeşitli sebeplerle görevden ayrılma durumlarını
Çalışma saatleri, izin hakları ve özlük haklarına ilişkin diğer konuları belirler ve düzenler.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 102-113. maddeleri, devlet memurlarının izinleriyle ilgili hükümleri düzenler.
102-113 arasındaki maddelere göre:
Devlet memurlarına, yıllık izin, mazeret izni, hastalık izni, doğum izni, ailevi nedenlerle izin, ölüm izni, askerlik izni, evlenme izni, çocukluk çağı hastalığı izni, öğrenim izni, idari izin, izinli sayılma gibi çeşitli izinler verilebilir.
Yıllık izin, her yıl için belirli bir süreyi kapsar ve devlet memurunun çalışma koşullarının iyileştirilmesi için önemlidir. Yıllık izin süresi, memurun kıdemine ve hizmet süresine göre artar.
Mazeret izni, memurun kısa süreli ve acil bir işi nedeniyle veya zorunlu hallerde izin alması için verilir.
Hastalık izni, memurun kendi hastalığı veya engelli yakınının hastalığı nedeniyle izin alması için verilir.
Doğum izni, kadın memurlara verilir ve doğumdan önce ve sonra belirli süreler içinde izin kullanmalarına imkan sağlar.
Ailevi nedenlerle izin, memurun özellikle yakın akrabalarının rahatsızlığı veya ölümü nedeniyle izin alması için verilir.
Diğer izin türleri de belirli şartlara bağlı olarak memurlara tanınır ve kanunun ilgili maddelerinde detayları belirtilir. İzinler, genellikle ücretli olarak verilir ve izin süresi boyunca memurun maaşı ödenir. İzinlerin usul ve esasları ile ilgili ayrıntılar, kamu kurumlarının kendi mevzuatlarına uygun olarak belirlenebilir.
Kamu çalışanları izin yönetmeliği
Kamu kurumları, çalışanların izin taleplerini değerlendirirken, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda belirtilen izin haklarına uygun olarak hareket etmek zorundadır.
Kanun özel sektörün aksine, memurların izin haklarını, izin taleplerinin nasıl yapılacağını, izin sürelerini, izinlerin kullandırılma şekillerini, izinlerin kesinti nedenlerini, izin sürelerinin hesaplanması ve kullanılmayan izinlerin durumunu genel çerçevede düzenler.
Memur izin talepleri, yazılı olarak yapılmalı ve doğum, evlilik gibi süresi belirsiz izinler için izin süresi talep dilekçesine eklenmelidir. İzin talebi, kurumun müdürü veya amiri tarafından onaylanmalıdır. İzin talebi reddedilirse, gerekçeli bir karar verilerek çalışana iletilmelidir.
Devlet memurlarının izin hakları
Kamu çalışanları, yıllık izin, mazeret izni, sağlık izni, evlilik izni, doğum izni, ölüm izni, askerlik izni gibi farklı türlerde izin haklarına sahiptir. Aşağıdaki tabloda izinlerin kanun maddelerine göre belirlenen sürelerini ve özel koşullarını bulabilirsiniz.
1 yıldan 10 yıla kadar 20 gün, 10 yıldan fazla hizmeti olanlar için 30 gün
• Yıllık izinler, amirin uygun bulacağı zamanlarda, toptan veya ihtiyaca göre 2 parça halinde kullanılabilir. • Önceki yıllara ait kullanılmayan izin hakları düşer. • Zorunlu hallerde bu sürelere gidiş ve dönüş için en fazla 4 gün eklenebilir.
Doğum öncesi (8 hafta) ve sonrası (8 hafta) olmak üzere 16 hafta
• Çoğul gebelik durumunda, doğum öncesi sekiz haftalık annelik izni süresine iki hafta eklenir. • Beklenen doğum tarihinden sekiz hafta öncesine kadar sağlık durumunun çalışmaya uygun olduğunu tabip raporuyla belgeleyen kadın memur, isteği halinde doğumdan önceki üç haftaya kadar kurumunda çalışabilir. Bu durumda, doğum öncesinde bu rapora dayanarak fiilen çalıştığı süreler doğum sonrası annelik izni süresine eklenir. • Doğumun erken gerçekleşmesi sebebiyle, doğum öncesi annelik izninin kullanılamayan bölümü de doğum sonrası annelik izni süresine ilave edilir. Doğum öncesi annelik izninin başlaması gereken tarihten önce gerçekleşen doğumlarda ise doğum tarihi ile annelik izninin başlaması gereken tarih arasındaki süre doğum sonrasına ilave edilir. • Doğumda veya doğum sonrasında annelik izni kullanılırken annenin ölümü halinde, isteği üzerine memur olan babaya anne için öngörülen süre kadar izin verilir.
Birinci doğumda 2 ay, ikinci doğumda 4 ay, üçüncü doğumda 6 ay olmak üzere günlük çalışma süresinin yarısı
• Çoğul doğumlarda belirtilen sürelere 1 ay eklenmektedir. • Çocuğun engelli doğması veya doğumdan sonraki on iki ay içinde çocuğun engellilik durumunun tespiti hallerinde bu süreler on iki ay olarak uygulanır. • Evlatlık edinen memurlar da bu izinden yararlanabilmektedir.
• Memurlara; en az yüzde 70 oranında engelli ya da süreğen hastalığı olan çocuğunun hastalanması halinde hastalık raporuna dayalı olarak anne veya babadan sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla verilir. • Engelli ya da süreğen hastalığı olan çocuğun evli olması durumunda eşinin de en az yüzde 70 oranında engelli olması gerekmektedir.
• Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi halinde memur olan eşlerine, çocuğun teslim edildiği tarihten itibaren sekiz hafta süre ile izin verilir.
• Memura babalık, evlilik ve ölüm halleri dışında zorunlu sebeplerde mazeretine bağlı toptan veya bölümler halinde 10 gün izin verilebilir. Zorunluluk halinde, on gün daha ek mazeret izni verilebilir. İkinci kez verilen bu izin, yıllık izinden düşülür.
Kanser vb. uzun süreli bir tedavi gerektiren hastalık halinde 18 aya kadar, diğer hastalık hallerinde ise 12 aya kadar
• Memura uzun bir süre tedavi ihtiyacı gösteren hastalıklarda özlük hakları korunarak verilir. • Memurun hastanelerde yatarak gördüğü tedavi süreleri de hastalık izni olarak dikkate alınır. • Hastalık izni kullanan memurun iyileşememesi halinde belirtilen süreler kadar ilave izin verilir. Bu süre zarfında da memur iyileşemezse memur hakkında emeklilik hükümleri uygulanır.
Tek hekim raporu ile bir defada en çok 10 gün, sonraki doktor muayenesinden sonra gerekli görülmesi halinde 10 gün daha
• Bir takvim yılı içerisinde tek hekim tarafından verilecek raporların toplamı 40 günü geçemez. Bu süreyi geçen hastalık raporları sağlık kurulunca verilir. • Memura hastalık raporunda gösterilen süre kadar hastalık izni verilir. • Hastalık izni, memurun görev yaptığı kurumun izin vermeye yetkili kıldığı birim amirince verilir. • Hastalık raporunun aslının veya bir örneğinin en geç raporun düzenlendiği günü takip eden günün mesai saati bitimine kadar amirine gönderilmesi; örneği gönderilmiş ise rapor süresi sonunda raporun aslının teslim edilmesi zorunludur. • Hastalık raporlarının uygun olmaması hâlinde bu durum memura yazılı olarak bildirilir. Bu bildirim üzerine memur, bildirimin yapıldığı günü takip eden gün göreve gelmekle yükümlüdür. Bildirim yapıldığı hâlde görevlerine başlamayan memurlar izinsiz ve özürsüz olarak görevlerini terk etmiş sayılarak haklarında 657 sayılı Kanun ve özel kanunların ilgili hükümleri uyarınca işlem yapılır.
Refakat izni üç aydır fakat gerekli durumalarda ek üç ay daha verilebilir
• Memurun bakmakla yükümlü olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek anne, baba, eş, çocuk ve kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması hallerinde, bu hallerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla verilmektedir. • Memurun aylık ve özlük hakları korunmaktadır.
• Memuriyet hizmetleri sırasında askerlik hizmetini yerine getirmek için aylıksız izne ayrılanların kadroları saklı tutulur.
Şua izni
Sadece hizmeti sırasında radyoaktif koşullarda çalışan personel için geçerlidir.
30 gün
• Her yıl yıllık izne ilave olarak kullanılır.
İzinlerle ilgili hala soru işaretlerin mi var?
İşverenlerin ve çalışanların izinlerle ilgili tüm soru işaretlerini gidermek için hazırlanan izinturleri.com’a hemen göz at. Ücretli, ücretsiz ve özel olmak üzere 3 ana başlıkta sıralanan tüm izinlerin güncel açıklamasını, türünü, şartlarını ve o izin türü hakkında en çok merak edilen detayları yüzlerce web sitesini karıştırmak zorunda kalmadan öğren.
.avif)
.svg){kind=small}