İş kanununa göre erkek çalışanların hakları

Kadınların çalışma hayatında hakları olur da erkeklerin olmaz mı? Tabii ki de tüm çalışanların hakları, ülkemizde belirlenen farklı yasalar ve iş kanunların hükümleri gereğince korunmakta. Sizler için derlediğimiz babalık izni hakkı, emzirme ödeneği ve erkeklerin çalışma haklarına dair detaylı bilgilere ulaşmak için yazımızı okumaya devam edin.

Babalık izin hakkı

Eşi doğum yapan ve 4857 sayılı Kanun hükümlerine tabi erkek işçi 5 gün babalık izninden faydalanabilir. Görüldüğü üzere babalık izninin ne zaman başlayacağına, iznin tek parça halinde kullanılacağına ve izin günlerinin iş günü sayılacağına dair kanunda direkt bir hüküm konulmamıştır.

Dolayısıyla pratikte "Babalık izninin başlangıç tarihi doğumun olduğu tarih olmak zorunda mıdır?", "Babalık izni bölünebilir mi?" ve "Babalık izni resmi veya hafta tatil günlerine denk gelirse ne olur?" gibi sorular karşımıza çıkar. Hem iş hayatının olağan akışı hem de hakkaniyet kurallarını dikkate aldığımızda bu sıkça sorulan sorular için şu sonuçlara varabiliriz:

• Babalık izninin genel olarak hemen doğum ile başlayacağı kabul edilse de işveren ve işçinin anlaşması halinde doğumdan sonraki herhangi bir tarihte de kullandırılabilir. 2011 yılında Devlet Personel Başkanlığı’nın verdiği bir görüşte; “Devlet memuruna isteği üzerine verilen söz konusu iznin eşinin doğum yaptığı tarihten itibaren başlaması gerektiği, doğum olayının gerçekleştiği tarihten itibaren 15 gün veya 1 ay sonra bahsi geçen babalık izninin verilmemesi gerektiği” ifade edilmiştir.
• Yine genel olarak babalık izni tek parça halinde kullandırılsa da işveren ve işçi mutabakatı halinde bölünerek farklı zamanlara yayılabilir.
• Direkt yasa hükmüne göre, tatil günlerine denk gelen babalık iznine bu sürelerin dahil olduğu sonucuna varılabilse de izin periyoduna rastlayan hafta tatili, resmi ve genel tatil günlerinin babalık izin süresinden ayrı tutularak izin süresine eklenmesi uygun olacaktır.

Yukarıda bahsedilenler haricinde, 4857 sayılı İş kanunu dışında kalan çalışanların babalık izin haklarına da değinmek faydalı olacaktır.

• Basın İş Kanununa tabi çalışanlar için 3 günlük yasal babalık izin hakkı mevcuttur. 
• Deniz İş Kanununa kapsamında çalışan işçiler için babalık iznine dair bir düzenlemeye yer verilmemiştir. 
• Devlet Memurları Kanununa tabi devlet memurlarının ise babalık izin hakkı 10 gündür. Son olarak, Devlet Memurları Kanununun 4’ncü maddesi (b) fıkrası kapsamında sözleşmeli olarak çalıştırılan kişiler için babalık izni 2 gün olarak düzenlenmiştir.

Not: Annenin doğum esnasında vefat etmesi halinde doğum sonrası izni, babaya kullandırılır.

Kısmi süreli çalışma hakkı

Kadın çalışanlar ile ilgili yazımızda detaylı olarak da açıkladığımız kısmi süreli çalışma hakkı; baba için de geçerli ve ebeveynlere beraberce tanınmış bir haktır. Söz konusu izin hakkı, babalık izninin bitiminden itibaren kullanılabilir. Kural olarak bu izinden faydalanabilmek için diğer eşin de çalışıyor olması gerekmektedir. Ancak, yukarıda da belirttiğimiz üzere; “Ebeveynlerden birinin sürekli bakım ve tedavisini gerektiren bir hastalığının olması; boşanma halinde çocuğun velayetine sahip ebeveynin talepte bulunması; ve 3 yaşını doldurmamış çocuğun evlat edinilmesi” durumlarında eşin çalışıp çalışmama koşulu aranmaz.

Emzirme ödeneği

Emzirme ödeneği diğer adıyla süt parası, doğum yapması halinde sigortalı kadına veya sigortalı olmayan karısının doğum yapması halinde sigortalı erkeğe verilen bir ödeme türüdür. Ayrıca, kendi adına ve hesabına yaptıkları çalışmalarından dolayı gelir veya aylık alan kadına ya da gelir veya aylık alan erkeğin sigortalı olmayan eşine emzirme ödeneği verilir. Dolayısıyla emzirme yardımı, 5510 sayılı Kanuna göre hizmet akdine bağlı çalışan (4/a) ve kendi hesabına çalışan (4/b) sigortalıları için sağlanmakta, devlet memurlarını kapsamamaktadır.

Emzirme ödeneği hakkında daha detaylı bilgi için yazımızı ziyaret edin.

Eşten dolayı sağlık yardımı ve ölüm aylığı alınması

İşsiz kalan baba, (4/a) veya (4/b) sigortalısı eşi üzerinden sağlık hizmetlerinden faydalanmaya devam edebilir. Ayrıca, eşin vefatı halinde, aynı kadınlarda olduğu gibi erkekler de ölüm (dul) aylığından yararlanabilirler.