Asgari ücretli çalışanın sözleşmesine fazla mesai dahil edilmesi

Asgari ücretle çalışan bir kişinin ücretine doğal olarak fazla mesai dahil olamaz. Ancak böyle bir sözleşme yapılmak istendiği takdirde asgari ücretinin üzerine en az ne kadar tutar eklenmesi gerektiğine dair hesaplama şu şekilde 4 aşamada yapılabilir. Detaylara geçmeden önce fazla mesai ücretinin hesaplanması hakkında yazdığımız yazımıza buradan ulaşabilirsiniz:

1. İlk olarak, bir senede yapılacak en fazla fazla mesai saati olan 270 saatten hareket ediyoruz. Bunun nedeni, FM’nin aylık ücrete dahil edildiği sözleşmeler için Yargıtay, senelik 270 saat limitini aşmayan FM çalışma sürelerine ait ödemeleri ücrete dahil kabul etmektedir. Dolayısıyla, biz de öncelikle ücrete dahil edilebilecek FM çalışması hesabında yıllık 270 saat limitine referans vereceğiz ki, normal aylık ücrete ne kadar tutar dahil edeceğimizi hesaplayabilelim.   

Buradan hareketle, yıllık 270 saati 12’ye (1 yıldaki ay sayısı) bölerek bir ayda kaç saat FM’nin sözleşmeye dahil edileceğini göreceğiz:

İlk Hesaplama: 270 saat / 12 = 22.5 saat (aylık sözleşmeye dahil edilebilecek FM saati)

2. Şimdi de bir asgari ücretli çalışanın saatlik çalışma değerini para üzerinden bulalım. Yani diğer bir deyişle, aylık alınan ücretin bir saatlik değerini hesaplayalım. Bunun için, eğitimi hazırladığımız dönemdeki brüt asgari ücret tutarını esas alacağız.

Önce aylık brüt asgari ücretin günlük tutarını bulalım;

Ara Hesaplama: 13.414,50 TL (2023 Temmuz dönemi aylık brüt asgari ücret) / 30 gün = 447,15 TL (günlük asgari ücret)

Şimdi de bu günlük ücret tutarını 7,5 saate bölelim (Neden 7,5 saat sorusunun cevabı: bu tür re’sen-default hesaplamalarda yasal günlük çalışma saati için belirlenen 7,5 rakamını esas almamız gereklidir; bu belirlemeyi çalışanın iş yerindeki fiili çalışma hesabından bağımsız yaparız. Mahkemeler, bilirkişiler vb. resmi merciler de bu yöntemi izlemektedirler):

İkinci Hesaplama: 447,15 TL (2023 Temmuz dönemi günlük asgari ücret) / 7,5 saat = 59,62 TL (saatlik asgari ücret)

3. Artık elimizde asgari ücretli bir çalışan için saatlik ücret ve o ücrete mukabil hesaplanacak “aylık ücrete dahil edilebilecek FM çalışma saati” baremleri bulunmakta. O zaman, bu iki tutarı birbiri ile çarparak ulaşmak istediğimiz aylık ödeme tutarını elde edebiliriz.

Ancak, formülasyona dahil etmemiz gereken bir verimiz daha var; o da FM katsayısı. Hatırlayacağınız gibi, FM çalışmalardaki ücret/izin hesaplamalarında karşımzıa çıkan değerlerin kendisini değil, 1,5 katını almamız gereklidir. Sonuç olarak;

Üçüncü Hesaplama: 59,62 TL (saatlik AÜ) x 22,5 saat (aylık sözleşmeye dahil edilebilecek FM saati) x 1,5 (FM değer katsayısı) = 2.012,90 TL (FM ücrete dahil edilmek istenirse bir AÜ’li çalışan için ödenmesi gereken minimum tutar)

4. En nihayetinde, yukarıda elde ettiğimiz miktarı, asgari ücretli çalışanın normal aylık brüt ücretine ilave ettiğimizde, “bir asgari ücretlinin fazla mesaisinin sözleşmede belirtilen aylık asgari brüt ücretine dahil edilmesi istenildiğinde” en az ne kadar ücret ödenmesi gerektiğini öğrenmiş oluruz:

Dördüncü Hesaplama:  13.414,50 TL (2023 Temmuz dönemi aylık brüt asgari ücret) + 2.012,90 TL = 15.426,88 TL (FM ücrete dahil edilmek istenirse, bir AÜ’li çalışan için AÜ eklenmesi minimum tutar)