İK trend alarmı: Kültürel katkı

Uzun zamandır şirket kültürünün öneminden bahsettiğimiz içerikler üretiyoruz. Bunun arkasındaki asıl sebep şirket kültürünün bir çalışan ve iş yeri arasındaki işleri düzeltecek veya bozacak güce sahip olması. 

Ancak son dönemlerde bu kültür meselesinin yanlış yorumlandığı ve uygulandığı senaryolarla karşılaşmak mümkün. Belli ki şirket kültürüne uyum sağlamak, patron görüşlerine katılmakla karıştırılıyor. Bu sözde “uyum” ise çeşitlilik ve yaratıcılık gibi konuları biz pek farkında olmadan köreltiyor.

Kültürel uyum artık işe yaramıyor mu?

Kültürel uyum ilk ortaya çıktığında, organizasyonun kalıbına uygun insanları işe almak sürdürülebilir bir fikir gibi gözüküyordu. Bu fikrin ardındaki düşünce, çalışanlar eğer benim gibi düşünüyorlar, benim gibi görüyorlar ve durumlara benim gibi tepki veriyorlarsa, şirketin doğal olarak büyüyeceğine ve gelişeceğine yardımcı olacaklarıydı. 

Farklılaştırma ve benzerlik üzerine kurulu olan kültürel uyum, homojen bir iş gücü oluşturur. Ancak, katılaşan homojen bir iş gücü, şirketler açısından zararlı olabilir. Bu durum:

• Şirkette bilgi/kaynak eksikliğine neden olabilir ve bu konularda kör noktalar oluşturabilir, 
• Yaratıcılığı veya bireysel sorumluluğu engelleyen grup düşüncesi yaratabilir,
• Şirketin karlılığını etkileyebilecek kötü kararlar doğurabilir.

Şirket içi körleşme dediğimiz durumun yaşanmaya başlaması culture add yani kültürel katkı adı verilen büyüyen bir trendi de beraberinde getirdi. Büyük şirketler kültürel katkı konusunda işe alım yaparken, dünyayı farklı bir şekilde görebilen ve farklı bakış açılarına sahip insanları işe almaya başladılar bile. 

Kültürel katkı nedir?

Basitçe ifade etmek gerekirse, kültürel katkı, şirketlerin kendilerine benzemeyen veya kendileri gibi konuşmayan insanları işe almaya istekli olmaları anlamına gelir. Ayrıca, çeşitli düşünen insanları işe almanın değerini anlamaya ve örgütün düşüncesini genişletme fırsatlarını değerlendirmeye çalışacaklarının da bir göstergesi olabilir.

Kültürel katkı neden şimdi benimseniyor?

Son birkaç yılda iş kavramında birçok değişiklik gördük. İnovatif fikirler ve statükonun sorgulanmasında kültürel katkının sağlayabileceği faydalar göz ardı edilemez. Rekabetçi kalmak için şirketlerin bu değişimleri yaşaması gerekir.

"Kültürel uyum" için işe alım, bir ekiple aynı değerleri, felsefeleri ve çalışma biçimlerini paylaşan ve bunları sürdürmeye çalışacak insanları işe almak anlamına gelir. Uyumlu ve mutlu ekipler oluşturur, ancak farklı olan insanlara karşı ön yargıya neden olabilir.

"Kültürel katkı" için işe alım, bir ekibin mevcut kültürüne değerli bir şeyler ekleyecek insanları işe almak anlamına gelir. Böylece takıma çeşitlilik kazandırılırken tutarlı bir kültürün avantajlarından yararlanılır.

Kültürel uyum zihniyetinden kültürel katkı zihniyetine geçiş

Şirketler kültür uyumu konseptini birçok sebeple devam ettirmek isteseler bile yöneticiler kültürel değişim yaratan bir strateji peşindeler. Bu strateji işe alım süreçlerindeki birçok soruyu ve yaklaşımı değiştirecek olsa bile Pandora ve Facebook gibi büyük şirketlerin bir bildiği vardır değil mi?

Mülakat sürecinizi gözden geçirin

Başlarken geçmişte işe alım etaplarında kültür uyumu için hazırladığınız aday sorularını yeniden değerlendirmenizde fayda var. Şirketlerin sorduğu bazı mülakat soruları arasında "En sevdiğin kitap nedir?" veya "Sadece bir süper kahraman gücüne sahip olabilseydin ne olurdu?" gibi sorular yer alırdı. 

Bu sorular eğlenceli gözükebilir ancak bir kişiyi değerlendirmek için kullanıldığında, yanlış nedenlerle birini diskalifiye etmenize neden olabilirler. Bir kişinin bir duruma nasıl tepki vereceğini yansıtan davranışsal sorular veya bir kişinin yetenek seviyesini değerlendiren sorular size adayla ilgili daha net bilgiler verecektir.

Bilinçsiz ön yargıları azaltın

Bu ön yargılar bilinçli bir ayrımcılık değildir. Ancak işe alım yöneticiniz bir kişiyle mülakat yaptığında, o kişi ile benzer geçmişe veya ortak bir ilgiye sahipse adaylarla bağlantı kurma ve onları işe alma konusunda eğilimi artacaktır.

Yöneticiler olarak işe alım yapan çalışanlara adayların benzer özellikleri ile dikkatleri dağılmadan mülakatta devam etmeleri ve bir kişinin beceri seti ve yeteneğine odaklanmalarını hatırlatmanız önemlidir. Kültürel katkı uygulamasının arkasındaki düşünce, kişilerin organizasyona/kültüre katkıda bulunabileceklerini veya zaten var olmayan ancak değer getirebilecekleri özellikleri tanımaktır.

"Harika işe alımlar yapmak, harika eşleşmeleri tanımakla ilgilidir." Patty McCord

Konuşmaktan çekinmeyin

Sürece dahil olan kişilere ister yönetici ister uzman fark etmeden bir adayın diğerine tercih edilme nedenlerini rahatlıkla sorabilmeli. Bir kişinin kararına birçok faktör dahil olur ve birisi bir tarafa eğilimli görünüyorsa kültür ekleme noktasında bu eğilimler fark edilip özgürce konuşulabilmelidir.

Özetle kültürel uyumun faydalarını göz ardı etmeden kültürel katkı trendine yatırım yapmaya başlamanızı öneririz. Çeşitlilik şirket içerisinde körleştiğiniz veya tıkandığınız noktalara cevap olabilir.