Paylaşın!
İçerik Başlıkları 📝

Asgari ücret nedir? Nasıl belirlenir?

March 12, 2021

0 Dakika
Asgari ücret nedir? Nasıl belirlenir?

Asgari ücret, hepimizin sık sık duyduğu ve telaffuz ettiği bir kavram.

  • Maaş ne kadarmış?
  • Asgari veriyorlarmış. gibi diyaloglara hepimiz hayatımızda en az bir kere şahit olmuşuzdur.

Peki asgari ücret nedir? Gerçekten ne anlama geldiğini, neden adının asgari ücret olduğunu, nasıl ve hangi kriterlere göre belirlendiğini biliyor muyuz?

Asgari ücret nedir?

Asgari ücret, bir insanın en temel ihtiyaçları olan, beslenme, barınma, giyim, ısınma, ulaşım gibi ihtiyaçlarını karşılamasına yetecek şekilde düzenlenen, bir çalışana verilebilecek en düşük ücret anlamına gelir. Devletin, belli temsilcilerin katılımıyla her sene güncellediği asgari ücret tutarı ülkede hangi iş kolunda ve hangi yasaya tabi olursa olsun, bir işçiye verilebilecek en düşük maaşı temsil etmektedir. Bir işçiye devlet tarafından belirlenen asgari ücretin altında bir ücret ödenemez.

Asgari ücret nasıl belirlenir?

Asgari ücrete yönelik temel esaslar 01.08.2004 tarihli ve 25540 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Asgari Ücret Yönetmeliği’nde tanımlanmıştır. Bu yönetmelikte;

  • Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
  • Ücretin Belirlenmesine İlişkin İlke ve Esaslar
  • Komisyonun Kuruluşu, Görev, Yetki ve Sorumluluğu
  • Ücretin Yürürlüğü, İşverenin Sorumluluğu, İşçi ve İşveren Temsilcilerinde Aranan Nitelikler

başlıkları ile asgari ücrete dair tüm detaylara yer verilmiştir. Yönetmeliğin tamamına buradan ulaşabilirsiniz.

Asgari ücret, ilgili yönetmelikte de belirtildiği gibi sadece 4857 sayılı İş Kanunu’na tabi olan iş kollarını ya da çalışanları değil, her türlü işçinin çalıştığı, tüm iş kollarını kapsamaktadır.

Asgari ücret günlük bazda belirlenir. Belirlenen günlük tutar üzerinden saat başına, parça başına, haftalık, aylık ya da işin miktarına göre yapılan ücret ödemeleri ayarlanır.

Asgari ücret, Asgari Ücret Komisyonu tarafından belirlenir. Komisyon her yıl toplanarak belli kriterler çerçevesinde bir sonraki yılın asgari ücret tutarını belirler. Asgari Ücret Komisyonu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın tespit edeceği üyelerden birinin başkanlığında;

  • Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürü veya yardımcısı,
  • Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü veya yardımcısı,
  • Devlet İstatistik Enstitüsü Ekonomik İstatistikler Dairesi Başkanı veya yardımcısı, (İşgücü, Hizmetler, Fiyat İstatistikleri ve İndeksler Dairesi Başkanlığı)
  • Hazine Müsteşarlığı temsilcisi,
  • Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığından konu ile ilgili dairenin başkanı veya yetki vereceği bir görevli,
  • Bünyesinde en çok işçiyi bulunduran en üst işçi kuruluşunun değişik iş kolları için seçeceği beş temsilci,
  • Bünyesinde en çok işvereni bulunduran işveren kuruluşunun değişik iş kolları için seçeceği beş temsilciden, kurulur.

Komisyonun ne zaman toplanacağına dair net bir tarih bulunmamaktadır. Bakanlığın çağrısı ile, komisyon en az on üyenin katılımı ile toplanır. Oylamalar çoğunluk esasına göre yapılır. İki farklı seçeneğe eşit sayıda oy verilmesi halinde komisyon başkanının oy verdiği seçenek kabul edilir.

Komisyonun ücretin belirlenmesine ilişkin kararı kesindir. Ancak bu kararın toplanan bilgi ve belgelere dayandırılması zorunludur.

Komisyonun asgari ücreti belirlerken ülkenin içinde bulunduğu sosyal ve ekonomik durumu, ücretliler geçinme indekslerini, bu indeksler yoksa geçinme indekslerini, fiilen ödenmekte olan ücretlerin genel durumunu ve geçim şartlarını göz önünde bulundurur. Bununla birlikte komisyon, ücretin belirlenmesinde konuyla ilgili bütün kamu kurum ve kuruluşları ve üniversiteler ile işbirliği yapabilir, işçi ve işveren kuruluşlarının bu konudaki öneri ve görüşlerini alabilir. Ayrıca Komisyon, gerektiğinde uzman kişilerin bilgisine başvurabilir.

Asgari Ücret Komisyonu’nun tüm görüşme ve çalışmaları gizlidir. Başkan, üyeler ve raportörler ile bu maddenin kapsamına giren kişi ve kuruluşlar bu görevleri dolayısıyla öğrendikleri her türlü bilgi ve belgeleri gizlemekle yükümlüdür.

2023 Temmuz ayı itibariyle değişen asgari ücret ve diğer tüm detayları öğrenmek için hemen tıklayın.

Ne zaman ve nasıl uygulanır?

Asgari ücretin en fazla 2 yılda bir güncellenmesi zorunludur. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı öncülüğünde ve Asgari Ücret Komisyonu’nca belirlenen yeni asgari ücret tutarı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girer. Yayınlandığı ayı takip eden aydan itibaren tüm iş kolları ve işçiler için geçerli olur.

Asgari ücret bir işçiye verilebilecek en düşük ücreti ifade eder. Buna göre çalıştığı iş kolu hangisi olursa olsun bir işçiye asgari ücretten daha düşük bir ücret ödenemez. İşçiyle yapılan iş sözleşmesi ya da toplu iş sözleşmelerinde bu ifadenin aksine bir hüküm eklenemez. İşçilere yapılan ek ödemeler, sosyal yardımlar vb. sebebiyle asgari ücretten kesinti yapılamaz.

Kaynakça:

4857 Sayılı İş Kanunu

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Suspendisse varius enim in eros elementum tristique. Duis cursus, mi quis viverra ornare, eros dolor interdum nulla, ut commodo diam libero vitae erat. Aenean faucibus nibh et justo cursus id rutrum lorem imperdiet. Nunc ut sem vitae risus tristique posuere.

👋
Hemen ücretsiz kullanmaya
başlayın, işinizi kolaylaştırın

Hiçbir kurulum ve kredi kartı gerektirmeden, personel yönetim yazılımını hemen 15 gün boyunca ücretsiz deneyin.

ÜCRETSİZ DENEYİN
Hemen ücretsiz kullanmaya
başlayın, işinizi kolaylaştırın

Hiçbir kurulum ve kredi kartı gerektirmeden, personel yönetim yazılımını hemen 15 gün boyunca ücretsiz deneyin.

ÜCRETSİZ DENEYİN

Start using it now for free, make it easier

Try the personnel management software now for free for 15 days, with no setup and no credit card required.
TRY IT FOR FREE
//