20 Soruda BES otomatik katılım sistemi

Kolay İK arayüzünden de kolayca yönetebileceğiniz BES Otomatik Katılım Sistemine dair en çok sorulan 20 sorunun yanıtını sizler için derledik.

‍1) BES Otomatik Katılım Sistemi kimleri kapsıyor?

‍BES Otomatik Katılım Sistemi kamu ve özel sektörde çalışan 45 yaşını doldurmamış mevcut çalışanlar ile işe başlayan 45 yaşını doldurmamış çalışanları kapsıyor.

• Çalışan sayısı 1.000 ve üzerinde olan bir işverene bağlı olarak özel sektörde çalışanlar 01.01.2017,
• Çalışan sayısı 250- 999 arasında olan bir işverene bağlı olarak özel sektörde çalışanlar ile 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun eki cetvellerde yer alan merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarında çalışanlar 01.04.2017,
• Çalışan sayısı 100-249 arasında olan bir işverene bağlı olarak özel sektörde çalışanlar 01.07.2017, Çalışan sayısı 50-99 arasında olan bir işverene bağlı olarak özel sektörde çalışanlar ile mahalli idareler ve kamu iktisadi teşebbüslerinde çalışanlar 01.01.2018 tarihinden itibaren,
• Çalışan sayısı 10-49 arasında olan bir işverene bağlı olarak özel sektörde çalışanlar 01.07.2018,
• Çalışan sayısı 5-9 arasında olan bir işverene bağlı olarak özel sektörde çalışanlar 01.01.2019 tarihinden itibaren işverenleri aracılığıyla bireysel emeklilik sistemine otomatik olarak dahil edilecekler.

Özetle görmek gerekirse;

2) Ödenecek minimum tutar nedir?

‍Çalışanların prime esas kazancının veya emeklilik kesintisine esas aylığının % 3’ü katkı payı olarak kesilir. Bu oran çalışan veya işveren tarafından değiştirilemez. Çalışan maaşından daha yüksek oranda kesinti yapılmasını talep edebilir.

‍3) OKS ile sisteme girenlerden kesinti yapılır mı?

‍Fon İşletim Gider Kesintisi (FİGK) dışında bir kesinti yapılmaz.

‍4) OKS'de devlet teşviği var mı?

Üç farklı teşvik bulunur:

• Devlet, çalışanların maaşlarından kesilen katkı payları için yüzde 25 katkı verecek.
• Çalışanın cayma hakkını kullanmazsa, cayma hakkının dolduğu ayı takip eden hesap döneminde, sisteme girişte bir defaya mahsus olmak üzere, 1.000 TL tutarında başlangıç devlet katkısı eklenecek.
• Emeklilik hakkı kullanıldığında, çalışan bireysel emeklilik hesabında bulunan birikimini en az on yıl süreli yıllık gelir sigortası sözleşmesi kapsamında almayı tercih ederse, birikiminin %5’i karşılığı ek devlet katkısı olarak ödenir.

5) OKS'de ek katkı payı ödemesi yapılabilir mi?

‍Hayır, çalışanın ücretinden yapılacak kesinti dışında ek katkı payı ödemesi yapılamaz.

‍6) OKS'de işveren de çalışan gibi katkı yapabilir mi?

‍Hayır, otomatik katılımda sadece çalışanlar katkı payı ödemesi yapabilir.

‍7) OKS uygulamasında katkı payları nasıl ödenir?

‍İşveren, katkı payını en geç ücret ödeme gününü takip eden işgünü, banka aracılığıyla emeklilik şirketince bildirilen tek bir hesaba aktarmakla yükümlüdür.

‍8) İşveren maaştan yapılan kesintiyi emeklilik şirketine aktarmazsa ne olur?

‍İşveren katkı payını emeklilik şirketine zamanında aktarmaz veya geç aktarırsa çalışanın birikiminde oluşabilecek maddi kaybı telafi etmekle yükümlüdür.

‍9) Çalışan katkı payı ödemeye ara verebilir mi?

‍Çalışan katkı payı ödemeye ara vermeyi talep edebilir. Bu, talep tarihinden itibaren en fazla 3 aylık zaman dilimi için yapılabilir. Bu sürenin bitiminden önce veya bitimini takip eden dönemlerde çalışan tekrar ara verme talebinde bulunabilir. Çalışan ara verme talebini ilettiğinde, çalışana ödenen ücretten katkı payı kesintisi yapılamaz.

‍10) Çalışan OKS uygulamasından çıkabilir mi?

‍Çalışan, OKS'ye dahil edildiği bildirimini şirketten aldığı tarihten itibaren 2 ay içinde sistemden cayma talebinde bulunabilir. OKS'ye katılan bir çalışan, cayma süresinden sonra da sistemden istedikleri zaman ayrılabilir.

‍11) OKS'den ne zaman emekli olunur?

OKS'den erken çıkış yapılırsa devlet katkısının tamamı alınabilir mi? Sistem mevcut BES’teki gibi çalışır. Sistemde 10 yıl kalan ve 56 yaşını dolduran katılımcılar, emekliliğe hak kazanırlar. Mevcut devlet katkısı hak ediş süreleri, yeni sistemde de aynen geçerlidir. Devlet katkısını hak ediş süreleri aşağıdaki gibidir:

• İlk üç yıl içinde sistemden çıkıldığı takdirde hak kazanılamaz,
• Üçüncü yılın sonunda %15'i,
• Altıncı yılın sonunda %35'i,
• Onuncu yılın sonunda %60'ı,
• Emekliliğe hak kazanıldığı takdirde tamamına hak kazanılır.

Birden fazla OKS sözleşmesi olan katılımcı, birinden emekliliği hak kazandığında hepsini birleştirip emeklilik hakkını kullanabilir.

‍12) Çalışan iş değişikliği yaptığında ne olur?

‍Çalışanın bireysel emeklilik hesabındaki birikimi ile varsa ödenen devlet katkısı, yeni işyerinde çalışanlara sunulan bir emeklilik planı varsa ona aktarılır. Çalışanın sistemde kazandığı emekliliğe esas süresi ile devlet katkısı ile hak ettiği esas süresi yeni işyerindeki planda korunur.Yeni işyerinde çalışanlara sunulan bir emeklilik planı yoksa, önceki işyerinde dâhil olduğu emeklilik planı kapsamında en az ilgili takvim yılının ilk altı ayında uygulanacak asgari brüt ücretin yüzde üçü oranında katkı payı ödemeye devam edebilir. Yeni işyerinin kapsama alınması halinde, çalışan, işvereni tarafından yeni işyeri kapsamındaki emeklilik planına dâhil edilir.İş değiştiren çalışanın yeni işyerinde çalışanlara sunulan bir emeklilik planı yoksa ve çalışan katkı payı ödemeye devam etmeyi istemiyorsa, ilgili emeklilik sözleşmesinden ayrılma işlemi gerçekleştirilir.

‍13) Bireysel Emeklilik Sistemi’nde (BES) mevcut sözleşmesi olan çalışanlar, OKS'ye dahil olur mu?

‍Evet, OKS'ye dahil olma şartı taşıyan tüm çalışanlar sisteme dahil olur.

‍14) Bireysel Emeklilik Sistemi’nde (BES) daha önceden sözleşmesi olan çalışanlar 1.000 TL'lik başlangıç devlet katkısından yararlanabilir mi?

‍OKS öncesinde BES’i olan katılımcılar 1.000 TL başlangıç devlet katkısından yalnızca OKS planına dahil olurlarsa ve cayma hakkını kullanmazlarsa bir defaya mahsus olmak üzere hak kazanırlar.

‍15) Bireysel Emeklilik Sistemi’ne daha önceden dahil olan katılımcılar için OKS'nin nasıl bir avantajı var?

• Katılımcılar, mevcut sözleşmeleri için aldıkları %25 devlet katkısına ek olarak OKS sözleşmesi için de % 25 devlet katkısı avantajı elde ederler.
• 2 aylık cayma süresi sonunda otomatik katılım sisteminde kalırlarsa, bir defaya mahsus olmak üzere 1.000 TL başlangıç devlet katkısı hak edişi bulunur.
• Emeklilik hakkı kazanan ve birikimlerini en az 10 yıllık gelir sigortasına aktaran katılımcılar toplam birikimin %5’i kadar daha “ek devlet katkısı” kazanırlar.

16) OKS ile elde edilen emeklilik ve devlet katkısına esas süreler, diğer BES sözleşmeleri kapsamında elde edilen emeklilik ve devlet katkısına esas süreler ile birleştirilebilir mi?

‍Hayır, birleştirilemez.

‍17) Çalışanlar, sisteme giriş sırasında herhangi bir fon tercihinde bulunmazsa katkı payları hangi fonlarda yatırıma yönlenir? Fon dağılım değişikliği yapmanın bir sınırı var mı?

‍Emeklilik şirketi, cayma süresince ödenen katkı paylarının değer kaybetmemesini sağlayacak şekilde fon yönetiminden sorumludur. Cayma süresini dolduran ve herhangi bir fon tercihinde bulunmayan çalışanların birikimleri takip eden on ay boyunca ilgili başlangıç fonunda yatırıma yönlendirilmeye devam eder. Bir yılını dolduran ve fon tercihinde bulunmayan çalışanların birikimleri başlangıçtaki faizli-faizsiz fon tercihlerine göre standart fonda yatırıma yönlendirilir.

Çalışan cayma süresinin tamamlanmasını takiben başlangıç fonundan veya standart fondan ayrılma talebinde bulunabilir. Çalışanlara risk profil anketi sunulur, katkı payı ve birikim çalışanın tercihi doğrultusunda yatırım yönlendirmesi yapılır. Fon dağılım değişikliği hakkı çalışana aittir, ama isteyen çalışan bu hakkı portföy yönetim şirketine devredebilir.

‍18) Birden fazla işverenle çalışanlar için OKS kapsamında her bir işvereni ile birden fazla emeklilik sözleşmesi açılabilir mi?

‍Çalışanın her bir işvereni nezdinde OKS sözleşmesi açılır.

‍19) Çalışanın maaşı üzerinde haciz/nafaka gibi yasal kesintiler varsa (maaşın %25’i düzeyinde) katkı payı ödemesi için maaşından kesinti yapılabilir mi?

‍Prime esas kazanç ve emeklilik kesintisini etkilemediği sürece söz konusu yasal kesintiler ödenecek katkı payı tutarını değiştirmez.

‍20) Çalışan işsiz kaldığında OKS kapsamındaki sözleşmesi devam eder mi?

‍Çalışan ilgili emeklilik planına devam etmek isterse, bu sözleşmeye ilişkin karar verme yetkisi çalışandadır. Katılımcı işten ayrıldıktan sonra OKS sözleşmesine ödeme yapmaya devam etmek isterse en az ilgili takvim yılının ilk altı ayında uygulanacak asgari brüt ücretin yüzde üçü oranında kendisi katkı payı ödemeye devam edebilir.

Son olarak Bireysel Emeklilik Otomatik Katılım ile ilgili tüm süreçlerinizi Kolay İK üzerinden yönetebilirsiniz. Tüm personel süreçleriniz ile beraber OKS'yi de Kolay İK'da yönetmek için hemen bir deneme hesabı oluşturabilirsiniz! Kolay İK'yı deneyin.