March 28, 2021
Performans, çalışma tarihine bakıldığında hep önemli bir kavram olmuştur. Bugünkü anlam ve ciddiyetine kavuşması 1950’lere, performans yönetiminin hayatımıza girdiği döneme dayansa da performans her zaman çalışma hayatının en kritik dinamiklerinden biri olmuştur. Bu yazımızda 360 derece performans değerlendirmeyi enine boyuna değerlendirdik.
Çalışma hayatındaki tanımıyla performans; çalışanın iş yeri ve işin gerektirdiği amaçları ve hedefleri gerçekleştirmesi sonucunda elde ettiği mal ya da hizmet anlamına gelmektedir. Performans değerlendirme ise genel olarak yöneticilerin ve çalışanların, bu amaç ve hedefler doğrultusundaki çalışmalarını ve çalışmalarının sonuçlarını değerlendirdiği bir yönetim sürecinin parçasıdır. Performans değerlendirme yapılırken çalışanın yetenekleri, motivasyonu, üretkenliği, davranışları ve uyumu gibi bazı temel kriterler değerlendirilerek raporlanır. Belli dönemlerde yapılan performans değerlendirme çalışmaları çalışan adına terfi, ödül, işe devam, pozisyon değişikliği gibi süreçlerde doğru kararların verilmesinde önemli bir yere sahiptir. Bugün klasik ve modern yöntemler arasında bir çok performans değerlendirme yöntemi mevcuttur. Bu yöntemleri "Performans Değerlendirme Yöntemleri Nelerdir" başlıklı yazımızda detaylı olarak inceleyebilirsiniz. Bugüne kadar denenmiş performans değerlendirme yöntemleri arasında, en güvenilir ve buna bağlı olarak en tercih edilen yöntem ise 360 derece performans değerlendirme yöntemidir.
Klasik yöntemlerin bir çoğundaki en temel sorun, çalışanın değerlendirilirken sadece tek bir yöneticisi tarafından değerlendiriliyor olmasıdır. Buna bağlı olarak tek kişinin değerlendirme yaptığı yöntemlerin çalışan kayırma, kişisel anlaşmazlıkların değerlendirme sürecine yansıması, tek yöneticinin çalışan hakkında yeterli gözlem ve bilgiye sahip olmaması gibi dezavantajları bulunmaktadır. 360 derece performans değerlendirme ise çalışanı 4 farklı kişi tarafından değerlendirilmesine olanak sağladığından günümüzde en çok tercih edilen yöntemlerden biri olmuştur.
360 derece performans değerlendirme en basit tanımıyla, çalışanın üstü, astı, eş değeri, müşterileri ve tedarikçileri gibi, çalışan ile ilişki içinde olan tüm unsurlar tarafından değerlendirilmesine olanak sağlayan performans değerlendirme yöntemidir.
360 derece performans değerlendirme yönteminde değerlendirilecek kişi dört farklı kişi tarafından değerlendirilir. Değerlendirmeyi yapacak olan her bir kişi 90 dereceye karşılık gelir ve toplamda bu dört kişi tarafından yapılan değerlendirme çalışanın 360 derecelik bir açıyla yani her açıdan değerlendirildiğini ifade eder.
Webinarımızda 360 Derece Performans Değerlendirme’ye dair merak edilenleri konuştuk.
360 derece performans değerlendirme, her şeyden önce çalışanın adil ve nesnel bir şekilde değerlendirilmesini amaçlayan bir sistemdir. Şirket performansının iyileştirilmesi, terfi, ödül, işten çıkarma gibi kritik süreçlerin doğru işletilmesi için performans değerlendirme uygulamalarının doğru ve objektif olarak yapılması son derece önemlidir.
Bu objektifliği ve adaleti sağlamanın en geçerli yollarından biri ise 360 derece performans değerlendirmedir. 360 derece performans değerlendirme ile çalışanların yeterli ve eksik yönleri objektif olarak belirlenir, bunun sonucunda çalışana gereken eğitim ve destek verilir, terfi ya da işten çıkarma süreci uygulanır. Sistem genel olarak değerlendirilecek çalışanın astı, üstü, eş değeri/ekip arkadaşı, müşterisi, tedarikçisi gibi etkileşim içerisinde olduğu kişiler tarafından değerlendirilmesi esasına dayandığından, çoklu geri bildirime de olanak tanır.
Bu sayede çalışana, performans değerlendirme sürecinin nesnesi değil, öznesi olma şansı tanınmış olur. Yapılan geri bildirimlerle çalışan kendi performansı, davranışları, yeterli ve yetersiz olduğu yönleri hakkında doğru bilgiye sahip olur.
360 derece performans değerlendirme temelde çalışan yetkinliği, davranışı ve yeterliliği üzerine kurulan bir değerlendirme yöntemidir. Bunun yanında hedef bazlı değerlendirme yapmaya da olanak tanır. Değerlendirme konuları ana başlıklar halinde genel olarak şöyle sıralanabilir;
1.Mesleki Yeterlilik
2. Davranışsal Yeterlilik
3.Bireysel Yeterlilik
Bir performans değerlendirme sürecinin en kritik aşaması planlamadır. Performans değerlendirmenin hangi amaç doğrultusunda yapılacağı, sonuçlarının ne için kullanılacağı net bir şekilde belirlenmeli, uygulanacak yöntem de buna göre seçilmelidir.
360 derece performans değerlendirme yönteminde de değerlendirmenin hangi amaçla yapılacağına göre bir yol izlenmelidir. İlk ve en önemli adım budur. Ardından amaç ve değerlendirme sonucunun kullanılacağı alan doğrultusunda bir çerçeve oluşturulur. Çizilen çerçeve içerisinde hazırlanan sorular değerlendirmeye katılacak kişilere iletilir.
İlgili kişiler değerlendirmeyi tamamladıktan sonra sonuçlar analiz edilir. Ortaya çıkan rapora göre çalışana eğitim, kariyer geliştirme, terfi, uyarı gibi süreçlerden uygun olanı uygulanır.
Günümüz çalışma koşulları ve ihtiyaçları göz önüne alındığında geleneksel performans değerlendirme yöntemleri 360 derece performans değerlendirme yöntemine kıyasla oldukça yetersiz ve geride kalmaktadır. Klasik yöntemlerde tek yönlü değerlendirme söz konusu olduğundan alınan sonuçlar çoğunlukla öznel ve adil olmaktan uzaktır. Klasik yöntemler ve 360 derece performans değerlendirme yöntemi arasındaki temel farkları maddeler halinde karşılaştıralım.
360 Derece performans değerlendirme yönteminin uygulanması ile klasik yöntemlerde karşılaşılan birçok sorun ortadan kalkmıştır. Genel olarak daha nesnel ve adil bir sonuç vermesi, yöneticilere çalışanların mevcut durumu açısından yapıcı bir bakış açısı kazandırması gibi faydalarının yanında 360 derece performans değerlendirme yönteminin iyi yönleri aşağıdaki gibidir;
Her yöntemin olduğu gibi, 360 derece performans değerlendirme yönteminin de sakıncalı olabilecek bazı yönleri vardır. Değerlendirmeler klasik yöntemlerden farklı olarak, çalışanın ekip arkadaşları, astları gibi farklı kişilerin katılımıyla yapıldığından, olası bir gizlilik ilkesi ihlalinde çalışanlar arası ilişkide olumsuz değişiklikler görülebilir. Bununla birlikte bu yöntemle alakalı olumsuz sayılabilecek unsurlar kısaca aşağıdaki gibidir.
Kolay İK gibi bir yazılım kullanırsanız performans değerlendirmenin sonunda şöyle bir rapor alırsınız:
Hiçbir kurulum ve kredi kartı gerektirmeden kullanmaya başlayın.
ÜCRETSİZ DENEYİNHiçbir kurulum ve kredi kartı gerektirmeden, personel yönetim yazılımını hemen 15 gün boyunca ücretsiz deneyin.
.avif)
.svg){kind=small}