Kullanılmayan yıllık iznin ücreti nasıl hesaplanır?

Yıllık ücretli iznini kullanmayan çalışanların ücreti nasıl hesaplanır? Yıllık ücretli izinin ödenmeyeceği haller nelerdir? Hepsi bu yazımızda!

Yıllık izin Anayasamız ile korunan, çalışanların en temel haklarından biri olan dinlenme hakkına yönelik, 4857 sayılı İş Kanunu’nda tanımlanan bir izin türüdür. Yıllık ücretli izin, Anayasamızın 50. maddesinde; “Dinlenmek, çalışanların hakkıdır. Ücretli hafta ve bayram tatili ile ücretli yıllık izin hakları ve şartları kanunla düzenlenir.” şeklinde kendine yer bulmuş, İş Kanununda tanımı yapılmış, kullanım şekli ve diğer esasları detaylı olarak açıklanmıştır.

Yıllık ücretli izni, aynı işyeri ya da aynı işverene bağlı farklı işyerlerinde çalışan işçi, çalıştığı her bir yıl sonunda hak ederek, takip eden yıl içerisinde kullanabilmektedir. Yıllık ücretli izin ilk 5 yıla (5. yıl da dahil olmak üzere) kadar 14 gün, 6. yıldan 15. yıla kadar (15. yıl dahil değil) 20 gün, 15. yıldan itibaren de 26 günden az olamaz. Bu süreler işveren inisiyatifi ya da iş sözleşmesi ile artırılabilir.

Nasıl hesaplanır?

Yıllık izin hem anayasal hem de 4857 sayılı İş Kanunu’na göre işçiye tanınmış bir haktır. Hatta haktan öte işçinin kendi iradesi ile dahi olsa vazgeçemeyeceği, işçinin fiziksel ve psikolojik sağlığının korunması için yerine getirilmesi gereken bir zorunluluktur. Vazgeçmenin yanında yıllık izin yine işçinin iradesi ve işverenin kabulü ile de olsa paraya çevrilemez. Bunun yanında işçinin işten ayrılması ya da vefatı durumunda hak ettiği ancak kullanmadığı yıllık izni varsa kalan süre işverenin işçiye ya da hak sahiplerine ödemekle yükümlü olduğu bir borç doğurmaktadır.

4857 Sayılı İş Kanunu, Madde 59 “İş sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücreti, sözleşmesinin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödenir.” şeklinde hüküm vererek bu konuya açıklık getirmiştir.

İşçinin işten ayrılması ya da vefatı durumunda kalan yıllık ücretli izin hakkı, işçinin son maaşına göre hesaplanır. Bu hesap işçi eğer net ücret hesabı ile maaş alıyorsa net maaşı üzerinden, brüt ücret hesabı ile maaş alıyorsa brüt ücret üzerinden yapılır. Kalan yıllık ücretli izinlerin ücret hesabı yapılırken çıplak ücret esas alınır ve fazla çalışma, mesai, prim, ek yardımlar gibi ödemeler hesaba katılmaz.

Bunun yanında yıllık ücretli izin kalanının hesabı yapılırken tıpkı asıl ücret hesabında olduğu gibi SGK işçi ve işsizlik primi, Gelir Vergisi ve Damga Vergisi kesintileri hesaba katılır.

‍Örnek hesaplama; Aldığı brüt ücret 3000 TL ve kalan yıllık izin hakkı 8 gün olan bir işçi işten çıkarıldığında kendisine kalan izin hakkı için yapılacak brüt ödeme3000/30 = 100 (Brüt günlük kazanç) 100x8 = 800 TL olarak yapılacaktır.

Zaman aşımı var mıdır?

Kullanılmayan yıllık ücretli iznin ücret ödemesinde zaman aşımı 5 yıldır. Bu 5 yıllık zaman aşımı süresi iş sözleşmesinin sona ermesinden itibaren başlar. İşçi 5 yıl içerisinde yasal yollara başvurarak kalan yıllık izin ücretinin ödenmesini talep edebilir. Bununla birlikte işverenin işçinin kalan yıllık izin ücretini ödememesi halinde ödenmesi gereken ilk tutara yasal faiz uygulanır ve bu faiz oranı bankalarca mevduata uygulanan en yüksek faiz tutarı olarak belirlenir.

Ödenmeyeceği haller nelerdir?

Yıllık ücretli izin kullanılması zorunlu olan bir izindir. İşçi bu hakkından kendi iradesiyle de olsa vazgeçemez. Öte yandan işveren karşılığı ne olursa olsun işçiyi bu hakkından mahrum bırakamaz. Yıllık izin böylesine korunan bir hak olarak, kalan kısmının ücret ödemesi de her koşulda yapılmaktadır. İşçi kendi isteğiyle dahi işten ayrılsa kalan yıllık izin ücretini almayı hak eder. Hatta 4857 Sayılı İş Kanunu, Madde 25’e göre işveren tarafından haklı ve tazminatsız olarak işten çıkarılsa bile kalan yıllık izin ücreti hakkını kaybetmez.

Her ne durumda olursa olsun iş anlaşmasının sona ermesiyle ödenmesi gereken kalan yıllık izin ücreti çalışanın hesaplanan son maaş bordrosunda ilgili başlık altında gösterilir.

Kolay İK ile izinleri yönetmek artık çok kolay!

Personel izin yönetimlerinizi kolaylaştırmanın bir yolu var! İzin yönetim süreçlerinizi nasıl otomatikleştirebilirsiniz, personel izin yönetimi programı kullanmanın faydaları neler? Personel izin yönetimi süreçlerinizi kolaylaştırın! yazımıza göz atın.

Hemen Kolay İK’yı 15 gün ücretsiz deneyin, personel yönetimi süreçlerinizi dijitalleştirin.