Çalışanın kimlik bildirimi yapması zorunlu mudur?

İşe yeni başlayan bir çalışan için hazırlanması gereken evrak ve yapılması gereken bir dizi işlem vardır. İnsan kaynakları çalışanlarının her seferinde uzun listeler hazırlayarak takip ettiği işe giriş sürecinde belki de en az bilinen, bilinse de çoğu sefer ihmal edilen bir adım var; çalışan kimlik bildirimi.

Çalışan kimlik bildirimi nedir?

Çalışan kimlik bildiriminden önce kimlik bildirimini tanımlayalım. Kimlik bildirimi, özel veya resmi, her türlü konaklama, dinlenme bakım ve tedavi tesisleri ve işyerleri ile konutlarda geçici veya sürekli olarak kalanlar, oturanlar, çalışanlar ve ayrılanlar ile araç kiralayan gerçek ve tüzel kişilerin kimliklerinin tespiti ve en yakın kolluk birimine bildirilmesidir. Kimlik bildirimi, 1774 sayılı Kimlik Bildirme Kanunu’nun 2. maddesinde;

“Otel, motel, han, pansiyon, bekar odaları, günübirlik kiralanan evler, kamp, kamping, tatil köyü ve benzeri her türlü, özel veya resmi konaklama yerleri ile özel sağlık müesseseleri, dinlenme ve huzur evleri, dini ve hayır kurumlarının sosyal tesislerinin sorumlu işleticileri, bu yerlerde ücretli veya ücretsiz, gündüz veya gece, yatacak yer gösterdikleri yerli veya yabancı herkesin kimlik ve geliş- ayrılış kayıtlarını, örneğine ve usulüne uygun şekilde günü gününe tutmak, genel kolluk örgütlerinin her an incelemelerine hazır bulundurmak, Devlet İstatistik Enstitüsüne, talebi halinde vermek zorundadırlar.” şeklinde tanımlamıştır.

Kanundaki tanımının da içerdiği üzere kimlik bildirimi işyerinde çalışan tüm çalışanlar için yerine getirilmesi gereken bir uygulamadır. Buna göre işverenler belirli ya da belirsiz süreli çalışanların kimlik bilgilerini en yakın kolluk kuvveti birimine bildirilmekle yükümlüdürler.

Nasıl yapılır?

Çalışan kimlik bildirimi işe yeni giren her çalışan için yapılması gereken bir bildirimdir. Bildirimin yapılması için öncelikle İşletici Kimlik Bildirme Belgesi (EK-1) ve Çalışanlara ait Kimlik Bildirme Belgesi (Ek-2) belgelerinin doldurulması gerekmektedir. İki örnek olarak hazırlanan belgeler işyerinin bulunduğu mahallenin muhtarına onaylatılarak en yakın polis merkezine bildirilmelidir. Jandarma bölgesinde bulunan işyerleri bildirimi bağlı bulunulan jandarma komutanlığına yapar. Kolluk birimine imzalatılan Çalışanlara ait Kimlik Bildirme Belgesi (Ek-2)‘nin bir nüshası işyeri tarafından çalışanın özlük dosyasında saklanmalıdır.

Çalışan kimlik bildirimi sadece çalışan işe girerken değil, işten ayrıldıktan da sonra da yapılmalıdır. Bir çalışanın işten ayrılması durumunda çalışana ait Çalışanlara ait Kimlik Bildirme Belgesi (Ek-2)‘nin ilgili bölümü doldurularak belirtilen süre içinde yetkili kolluk birimine bildirimde bulunulur.

Çalışan kimlik bildirimi neden önemlidir?

Çalışan kimlik bildiriminin yapıldığı kolluk birimi, bilgileri SGK il müdürlükleri ve merkez müdürlüklerine bildirir. Bu, kayıt dışı istihdamla mücadele etmek için önemli bir uygulamadır. SGK, kendilerine kolluk birimi tarafından yapılan bildirim ile işyeri tarafından yapılan çalışan işe giriş bildirgesini karşılaştırıp işyerinin sigortasız işçi çalıştırıp çalıştırmadığını tespit eder. Sigorta girişi yapılmamış ama kimlik bildirimi yapılmış çalışan ya da çalışanlar varsa sosyal güvenlik mevzuatı gereği gerekli işlemlerin yapılması sağlanacaktır.

Çalışan kimlik bildirimi yapılmamasının cezası var mıdır?

Kimlik bildiriminin yapılmaması 1774 sayılı Kimlik Bildirme Kanunu’nun 15 ve 17. maddesi hükümlerine göre cezai yaptırıma tabidir. Bununla birlikte 2018 yılı için çalışan kimlik bildirimi yapmayan işyerleri her bir çalışan için 521 Türk Lirası idari para cezasına çarptırılır.

Kaynakça:

1774 sayılı Kimlik Bildirme Kanunu